Ngày 19/11/1958, Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa II) đã ban hành Nghị quyết số 58-NQ/TW về xây dựng lực lượng cảnh vệ nội địa và biên cương. Thực hiện Nghị quyết của Bộ Chính trị, ngày 03/3/1959, Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị định số 100/TTg, tại Điều 1 nêu rõ: “Thống nhất các đơn vị bộ đội Quốc phòng đang làm công tác bảo vệ nội địa, bảo vệ biên giới, giới tuyến và các đơn vị Công an Biên phòng, Cảnh sát vũ trang thành một lực lượng vũ trang chuyên trách công tác biên phòng và bảo vệ nội địa, lấy tên là Công an nhân dân vũ trang, đặt dưới sự lãnh đạo của Bộ Công an”. Từ đó, ngày 03 tháng 3 hàng năm được chính thức chọn làm Ngày truyền thống của lực lượng Công an nhân dân vũ trang (nay là Bộ đội Biên phòng).
Nhằm đáp ứng yêu cầu cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước (1954-1975), ở miền Nam Việt Nam, Trung ương Cục miền Nam quyết định thành lập lực lượng An ninh vũ trang làm nhiệm vụ chiến đấu chống địch càn quét, do thám, biệt kích, gián điệp, bảo vệ các căn cứ đầu não kháng chiến và biên giới, bảo đảm trật tự an ninh trong căn cứ, khu vực biên giới theo phương châm “Tích cực, khẩn trương, kịp thời, gọn nhẹ, sắc bén, chú trọng cả số lượng và chất lượng”. Từ năm 1965 đến 1975, Bộ Tư lệnh Công an nhân dân vũ trang đã tăng cường cho chiến trường miền Đông (trong đó có tỉnh Bình Phước) tổng cộng 4 đoàn, với trên 5.000 cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân vũ trang.
Ngày 30/4/1975, Bộ Tư lệnh Công an nhân dân vũ trang tăng cường một đoàn cán bộ gồm 100 cán bộ, chiến sỹ Công an nhân dân vũ trang tỉnh Sơn La, cùng 40 cán bộ, chiến sĩ của Trung đoàn 600 (làm nhiệm vụ bảo vệ Trung ương Đảng), bổ sung cho Ban An ninh tỉnh Bình Phước, lấy phiên hiệu là 235P. Cùng thời điểm trên, đoàn cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân vũ trang tỉnh Lai Châu và Trung đoàn 600 cũng tăng cường cho Ban An ninh tỉnh Bình Phước và lấy phiên hiệu Đoàn An ninh vũ trang 237P.
Ngày 04/6/1975, Ban An ninh tỉnh Bình Phước được sự ủy nhiệm của Ban An ninh Trung ương Cục miền Nam đã ra Quyết định số 108/QĐ về việc hợp nhất hai đoàn An ninh vũ trang 235P và 237P cùng với lực lượng An ninh vũ trang tại chỗ thành lực lượng An ninh vũ trang tỉnh Bình Phước. Lực lượng An ninh vũ trang tỉnh Bình Phước đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Ty An ninh tỉnh Bình Phước, có nhiệm vụ bảo vệ trật tự, an ninh trong tỉnh và canh phòng, bảo vệ an toàn tuyến biên giới quốc gia trên địa bàn tỉnh Bình Phước. Ngày 04/6/1975 cũng được chọn là ngày truyền thống của Bộ đội Biên phòng tỉnh Bình Phước hiện nay.
Cán bộ, chiến sĩ Bộ đội biên phòng tỉnh huấn luyện điều lệnh đội ngũ (Hình: Báo Quân khu 7)
Ngày 10/6/1975, diễn ra hội nghị đầu tiên của Công an nhân dân vũ trang Bình Phước tại căn cứ của Ty An ninh vũ trang Bình Phước ở Sở Nhỏ. Hội nghị đã công bố Quyết định số 108/QĐ của Ban An ninh vũ trang tỉnh, là văn bản pháp lý để triển khai 4 biện pháp công tác biên phòng. Từ tháng 02/1976, khi tỉnh Sông Bé được thành lập, lực lượng An ninh vũ trang tỉnh Bình Phước sáp nhập với lực lượng An ninh vũ trang tỉnh Bình Dương thành lực lượng Công an nhân dân vũ trang tỉnh Sông Bé.
Từ năm 1979, về tổ chức, lực lượng Bộ đội Biên phòng các cấp trải qua nhiều lần thay đổi đầu mối trực thuộc. Ngày 10/10/1979, Bộ Chính trị (khoá IV) đã ban hành Nghị quyết số 22-NQ/TW Về việc chuyển giao nhiệm vụ và lực lượng Công an nhân dân vũ trang từ Bộ Nội vụ sang Bộ Quốc phòng. Tại tỉnh Sông Bé, tháng 7/1980, tỉnh tổ chức hội nghị bàn giao lực lượng Công an vũ trang sang Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh quản lý. Ban Chủ nhiệm Biên phòng được thành lập, là cơ quan tham mưu cho Đảng uỷ - Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh về công tác biên phòng, đồng thời chịu sự chỉ đạo của Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng về nghiệp vụ.
Ngày 04/4/1986, Bộ Quốc phòng ra Quyết định 419/QĐ-QP về chấn chỉnh tổ chức chỉ huy và củng cố xây dựng Bộ đội Biên phòng. Theo Quyết định này, tách Ban Biên phòng ra khỏi Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, song trực tiếp dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh uỷ, UBND tỉnh và sự chỉ đạo về nghiệp vụ của Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng. Ngày 02/6/1987, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng ra Quyết định 59/QĐ-BTL về tổ chức biên chế Bộ đội Biên phòng, theo quyết định này, đổi tên Ban Chủ nhiệm Biên phòng tỉnh Sông Bé thành Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Sông Bé.
Ngày 11/6/1988, Hội đồng Bộ trưởng ra Quyết định số 104/HĐBT về chuyển Bộ đội Biên phòng sang Bộ Nội vụ quản lý. Đối với Quyết định này, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh trực tiếp chịu sự lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh uỷ - UBND tỉnh, có quan hệ phối hợp với Ty Công an tỉnh thực hiện nhiệm vụ chính trị được giao.
Trước yêu cầu của nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, trên cơ sở tổng kết 35 năm công tác biên phòng và xây dựng lực lượng Bộ đội Biên phòng, ngày 08/8/1995, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 11-NQ/TW về xây dựng Bộ đội Biên phòng trong tình hình mới, quyết định chuyển Bộ đội Biên phòng từ Bộ Nội vụ về Bộ Quốc phòng. Hệ thống tổ chức của Bộ đội Biên phòng vẫn theo hệ thống dọc, gồm 3 cấp: Bộ Tư lệnh, Bộ Chỉ huy cấp tỉnh và các đơn vị cơ sở như hiện nay.
