Vào nửa cuối năm 1974, cục diện chiến tranh có sự chuyển biến mau lẹ theo hướng ngày càng có lợi cho cách mạng. Nắm bắt thời cơ, Trung ương Đảng hạ quyết tâm chiến lược sẽ giải phóng miền Nam trong hai năm 1975 - 1976, trong đó năm 1975 sẽ tranh thủ thời cơ, mở cuộc tiến công lớn và rộng khắp, tiếp tục “tạo thế, tạo lực” để năm 1976 sẽ thực hiện tổng công kích, tổng khởi nghĩa giành toàn thắng.
Chấp hành nghị quyết của Trung ương, ngay đầu mùa khô 1974 - 1975, quân dân ta trên chiến trường miền Nam đã đẩy mạnh các hoạt động đấu tranh quân sự. Tại miền Đông Nam bộ, từ tháng 10/1974, Bộ Tư lệnh Miền quyết định giao nhiệm vụ cho Quân đoàn 4 (vừa mới thành lập ngày 20/7/1974) mở chiến dịch Đường 14 - Phước Long nhằm tiêu diệt một bộ phận sinh lực địch; mở rộng vùng giải phóng, mở rộng tuyến hành lang chi viện chiến lược 559, tạo bàn đạp thuận lợi cho các binh đoàn chủ lực sẵn sàng tiến công Sài Gòn. Tỉnh ủy Bình Phước được giao nhiệm vụ chuẩn bị chiến trường; đẩy mạnh hoạt động 3 mũi giáp công ở vùng tiếp giáp địch để kìm chân, tiêu hao, tiêu diệt sinh lực địch tại chỗ, tạo thế cho cho các đơn vị chủ lực; các khu căn cứ tại Phước Long vừa có nhiệm vụ chuẩn bị lương thực, hậu cần tại chỗ, vừa chuẩn bị địa bàn đứng chân cho các đơn vị chủ lực để sẵn sàng tiến công tiêu diệt địch. Thời gian nổ súng dự kiến vào tháng 12/1974.
Thực hiện nhiệm vụ trên, quân và dân Bình Phước khẩn trương chuẩn bị mọi mặt. Ở vùng địch chiếm, các đội công tác và các đoàn cán bộ ngày đêm bám địa bàn, củng cố lực lượng, tổ chức xây dựng cơ sở cách mạng, vận động đưa dân ra vùng giải phóng. Ở trong căn cứ, vận động Nhân dân khẩn trương thu hoạch vụ mùa, xây dựng hầm chống bom, pháo, xây dựng hệ thống làng, xã chiến đấu, chuẩn bị vùng an toàn để đón dân từ vùng địch chiếm bung ra; củng cố các đội du kích ở cơ sở; huy động hàng ngàn dân công, kể cả voi để thồ tải lương thực, vũ khí, thuốc men phục vụ chiến dịch.
Sau thời gian gấp rút chuẩn bị, đêm 12 rạng ngày 13/12/1974 trong khi các đơn vị chủ lực đang bí mật hành quân về hướng Bù Đăng - đường 14, Tiểu đoàn 208 và các đơn vị U11, U13 của Phước Long đồng loạt nổ súng tấn công chi khu quân sự “Bù Đốp lưu vong”, chiếm giữ trận địa, vừa truy quét địch xung quanh, vừa nghi binh kéo địch để tạo điều kiện cho bộ đội chủ lực tập trung lực lượng vào các hướng tiến công chủ yếu. Trong khi đó ở hướng Bù Đăng - đường 14, các đơn vị chủ lực cùng với lực lượng vũ trang địa phương tiến công giải phóng hoàn toàn chi khu quân sự Đức Phong đêm 14/12/1974.
Phát huy thắng lợi bước đầu của chiến dịch, ta tiếp tục giải phóng đoạn đường 14 từ Đức Phong đến Bù Na, tiến công uy hiếp Đồng Xoài. Đồng thời quét sạch đồn bốt vùng Thác Mơ, Phước Quả, Phước Tín, Phước Lộc... và phía nam chân núi Bà Rá. Ngày 26/12/1974, quân ta nổ súng tấn công cụm cứ điểm chi khu quân sự Đồng Xoài, đến 15 giờ cùng ngày ta hoàn toàn giải phóng Đồng Xoài, cô lập hoàn toàn Phước Long.
Sau khi giải phóng Đồng Xoài, hai trung đoàn của Sư đoàn 7 tiếp tục phối hợp với bộ đội địa phương để bao vây tỉnh lỵ Phước Long và quận lỵ Phước Bình. 5 giờ 30 phút, ngày 31/12/1974, quân ta đồng loạt nổ súng tấn công các cụm cứ điểm của địch ở Phước Long. Đến ngày 06/01/1975, ta phá vỡ tuyến phòng thủ, đột kích vào trung tâm tỉnh lỵ Phước Long, cắm cờ chiến thắng trên nóc Dinh Tỉnh trưởng. Phước Long hoàn toàn giải phóng, tuyến phòng thủ của địch ở phía bắc Sài Gòn bị ta chọc thủng, mở ra vùng giải phóng rộng lớn với hơn 50.000 dân.
Chiến thắng Phước Long thể hiện sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng ta trong việc đánh giá tình hình, tận dụng thời cơ, đề ra quyết sách sáng suốt; sự anh dũng kiên cường của các đơn vị chủ lực (thuộc Quân đoàn 4) và bộ đội địa phương, dân quân du kích; là thắng lợi của sau 20 năm chiến đấu không ngừng của quân dân Bình Phước, nhất là công nhân đồn điền, đồng bào dân tộc và nhân dân các dinh điền, cùng các tầng lớp lao động khác, là thắng lợi của sự kết hợp sức mạnh của ba thứ quân; là mồ hôi, công sức, xương máu của bao thế hệ cán bộ, chiến sỹ và Nhân dân đã ngã xuống để dành độc lập, tự do.
Tượng đài chiến thắng Phước Long
Chiến thắng Phước Long có ý nghĩa hết sức to lớn, mở thông hành lang chi viện chiến lược, tạo bàn đạp vững chắc cho các binh đoàn chủ lực cơ động hướng về giải phóng Sài Gòn; là “Đòn trinh sát chiến lược” để đánh giá khả năng phản ứng của đội quân tay sai và khả năng can thiệp trở lại của Mỹ; giúp Bộ Chính trị củng cố quyết tâm, bổ sung và hoàn chỉnh kế hoạch giải phóng miền Nam. Chiến thắng Phước Long đã để lại bài học kinh nghiệm quý báu về vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam; sự đoàn kết quân - dân một lòng; sự phối hợp nhuần nhuyễn giữa ba thứ quân (bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương, dân quân du kích); về công tác binh vận, hậu cần phục vụ chiến đấu…
Sau chiến thắng Phước Long, với phương châm “Thần tốc, táo bạo, bất ngờ, chắc thắng”, mệnh lệnh “Thần tốc, thần tốc hơn nữa - Táo bạo, táo bạo hơn nữa. Tranh thủ từng giờ, từng phút, xốc tới mặt trận, giải phóng miền Nam - Quyết chiến và toàn thắng”, quân ta đã tổ chức tiến công rộng khắp trên chiến trường miền Nam, để đến ngày 30/4/1975, lá cờ cách mạng tung bay trên nóc Dinh Độc Lập, thành phố Sài Gòn được hoàn toàn giải phóng, Chiến dịch Hồ Chí Minh toàn thắng, kết thúc cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, hoàn thành trọn vẹn sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.
Phát huy tinh thần Chiến thắng Phước Long, 50 năm qua, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân tỉnh Bình Phước đã nỗ lực phấn đấu và đạt được kết quả toàn diện trên tất cả các lĩnh vực: Tốc độ tăng trưởng kinh tế năm 2024 đạt 9,32%, đứng đầu khu vực Đông Nam bộ và đứng thứ 11 cả nước, ước cả giai đoạn 2021 - 2025 đạt 9,4%; thu nhập bình quân đầu người tăng 13,4% so với năm 2023, ước đạt 108,4 triệu đồng; thu hút đầu tư nước ngoài (FDI) giai đoạn 2021-2025 được 181 dự án với số vốn là 01 tỷ 993 triệu USD, tăng 2,46 lần so với nhiệm kỳ trước; hạ tầng kinh tế - xã hội được xây dựng theo hướng đồng bộ, hiện đại và ngày càng được hoàn thiện; các khu công nghiệp, nhiều dự án lớn đã và đang được triển khai thực hiện; lĩnh vực văn hóa - xã hội có nhiều chuyển biến tích cực; an sinh xã hội, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân được cải thiện; chính trị ổn định, quốc phòng - an ninh, trật tự an toàn xã hội được bảo đảm; cải cách hành chính, chuyển đổi số có bước phát triển mạnh mẽ; phòng chống tham nhũng, tiêu cực; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí được quan tâm thực hiện… đây chính là tiền đề quan trọng để Bình Phước hướng đến mục tiêu đến năm 2030 trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại, là “điểm đến hấp dẫn” của vùng Đông Nam bộ.
Về Phước Long hôm nay, chúng ta cảm nhận rất rõ một thị xã đang vươn lên và phát triển mạnh mẽ, với cơ sở hạ tầng điện, đường, trường, trạm được đầu tư xây dựng hoàn chỉnh; trình độ dân trí ngày càng được nâng cao; việc ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, cải cách thủ tục hành chính; năng lực cạnh tranh thuộc nhóm đứng đầu các địa phương trong tỉnh; đang từng bước trở thành điểm nhấn du lịch của tỉnh Bình Phước.
Kỷ niệm 50 năm chiến thắng Phước Long, chúng ta tự hào về những chiến công oanh liệt, truyền thống yêu nước, đoàn kết, ý chí kiên cường, bất khuất của quân và dân tỉnh Bình Phước. Chiến thắng Phước Long mãi mãi là bản anh hùng ca, là động lực tinh thần, là bài học lớn về phát huy sức mạnh đoàn kết toàn dân, nêu cao tinh thần sáng tạo, ý chí tự lực, tự cường để Ðảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Bình Phước khai thác tốt nhất tiềm năng, thế mạnh, huy động mọi nguồn lực, quyết tâm xây dựng Bình Phước ngày càng giàu đẹp, văn minh, hiện đại.
