Đoàn kết sẽ đem lại sức mạnh vượt bậc trong thực hiện nhiệm vụ thu ngân sách

Vượt qua khó khăn hoàn thành nhiệm vụ thu vượt dự toán

Hôm nay, tôi rất vui mừng được thay mặt đồng chí Bộ trưởng tới tham dự Hội nghị tổng kết công tác thuế năm 2023 và triển khai nhiệm vụ, giải pháp công tác Thuế năm 2024 của ngành Thuế. Thay mặt Ban cán sự Đảng, Lãnh đạo Bộ Tài chính một lần nữa xin nhiệt liệt biểu dương kết quả của ngành Thuế trong năm 2023.

Theo thống kê đến ngày 20/12/2023 tổng thu do cơ quan thuế quản lý tính đạt 1.396.430 tỷ đồng, đạt 101,7% dự toán, trong đó thu nội địa đạt 1.336.487 tỷ đồng, đạt 100,4% so dự toán. Với thành tích trên, trước hết tôi thay mặt Bộ Tài chính, tôi xin chúc mừng ngành thuế đến thời điểm này đã cơ bản hoàn thành nhiệm vụ thu NSNN được Quốc hội, Chính phủ và Bộ Tài chính giao.

Chỉ còn 10 ngày nữa là chúng ta sẽ kết thúc năm 2023, một năm đầy những biến động, tình hình thế giới biến động rất nhanh, phức tạp, chưa có tiền lệ; cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn ngày càng gay gắt; xung đột Nga - Ukraine kéo dài; quý 4/2023 lại xuất hiện thêm xung đột ở Trung Đông; lạm phát thế giới tăng cao, xu hướng tăng lãi suất, thắt chặt chính sách tiền tệ… dẫn đến suy giảm tăng trưởng kinh tế toàn cầu; rủi ro tài chính, tiền tệ, mất an ninh năng lượng, lương thực đang hiện hữu…

Bối cảnh kinh tế trong nước, môi trường sản xuất kinh doanh tiếp tục khó khăn do hệ lụy từ những tác động của dịch Covid-19, khả năng cạnh tranh, sức chống chịu của nền kinh tế còn hạn chế, dịch bệnh thiên tai hạn hán bão lũ diễn biến phức tạp, gây thiệt hại nặng nề ở nhiều địa phương.

Nền kinh tế trong nước phải chịu nhiều áp lực từ những yếu tố bất lợi của thị trường nước ngoài trong khi các ngành kinh tế lớn đầu tư chủ yếu của Việt Nam phục hồi chậm, nhu cầu tiêu dùng còn yếu, gặp hàng rào bảo hộ, gây ảnh hưởng đến nhiều ngành, lĩnh vực, tác động tiêu cực tới sản xuất kinh doanh và đời sống người dân.

Ngay từ Quý 4/2022, chúng ta đã lường trước được những khó khăn của năm 2023. đã luôn bám sát diễn biến nền kinh tế, tập trung triển khai đồng bộ các giải pháp quản lý thu, khai thác các khoản thu tiềm năng; tập trung đánh giá, xây dựng xây dựng dự toán năm 2023 sát với tình hình kinh tế xã hội. Đồng thời, chúng ta cũng đã chủ động trình Chính phủ ban hành Nghị định 91/2022/NĐ-CP ngày 30/10/2022 sửa đổi một số điều của Nghị định số 126/2020/BĐ-CP quy định một số điều của Luật Quản lý thuế nhằm tạo thuận lợi cho việc khai thuế, cũng như đảm bảo quyền lợi của người nộp thuế.

Bên cạnh đó, chúng ta đã tham mưu trình cấp có thẩm quyền ban hành các giải pháp về gia hạn, miễn, giảm các khoản thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất (như gia hạn thuế GTGT, thuế TNDN, thuế TNCN, thuế tiêu thụ đặc biệt) và tiền thuê đất; miễn, giảm thuế TNDN, thuế TNCN, thuế GTGT, thuế nhập khẩu, thuế bảo vệ môi trường, cùng nhiều khoản phí, lệ phí và tiền thuê đất để hỗ trợ DN, người dân và nền kinh tế.

Cụ thể: Tổng quy mô các giải pháp hỗ trợ năm 2020 khoảng 129 nghìn tỷ đồng, năm 2021 khoảng 145 nghìn tỷ đồng, năm 2022 khoảng 233 nghìn tỷ đồng. Quý 4/2023 chúng ta đã chủ động đề xuất gói giải pháp giảm, giãn, gia hạn tiền thuế, phí, tiền thuê đất để áp dụng cho năm 2023 dự kiến là khoảng trên 170 nghìn tỷ đồng.

Mặc dù chỉ số GDP năm 2021 là 2,58%; năm 2022 của Việt Nam đạt 8,02%. Bước vào năm 2023, chỉ số GDP Quý 1 là 3,32%; Quý 2 là 4,14%.  Trước tình hình đó đã ban hành Nghị định 44/2023/NĐ-CP ngày 30/6/2023 giảm thuế GTGT xuống 8% từ 01/7/2023 đến 31/12/2023 theo Nghị quyết số 101/2023/QH15 ngày 24/6/2023 (Ước tính số thuế giảm hết năm 2023 là trên 20.000 tỷ đồng) nhờ đó mà Quý 3 là 5,33% và theo dự báo thì ước cả năm 2023 GDP nước ta chỉ đạt trên 5%.

Giải pháp hiệu quả đã hỗ trợ kịp thời cho phát triển sản xuất kinh doanh

Đến tháng 10/2023 Bộ Tài chính tiếp tục báo cáo Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội giải pháp giảm 2% thuế GTGT từ 01/01/2024 đến 30/6/2024 (ngày 29/11/2023 vừa qua Quốc Hội đã thông qua Nghị quyết tại kỳ họp thứ 6), việc giảm trong 6 tháng đầu năm 2024 sẽ làm NSNN giảm thu khoảng 25.000 tỷ đồng.

Trong năm 2023 có rất nhiều khó khăn nhưng ngành Thuế đã cố gắng thực hiện các giải pháp quản lý thuế để hoàn thành nhiệm vụ, đến ngày 20/12/2023 Tổng thu ngành Thuế quản lý (không kể dầu) đã đạt 1.368.936 tỷ đồng, bằng 103% so dự toán; 16/20 khoản thu hoàn thành và vượt; có 16/64 Cục Thuế đã vượt dự toán; cả 3 Khu vực sản xuất kinh doanh đều đã vượt dự toán.

Công tác quản lý thuế; chống thất thu gian lận; nợ đọng thuế; triển khai ứng dụng quản lý thuế trên nền tảng số đã đạt được nhiều bước tiến quan trọng. Bên cạnh đó, năm 2023 vẫn còn có một số tồn tại, hạn chế. Theo báo cáo của các đồng chí, có 24/63 địa phương đánh giá không hoàn thành dự toán NSNN năm 2023. Nếu cộng cả số đã thực hiện giảm thu do chính sách ngoài dự toán thì còn 09/63 địa phương không hoàn thành dự toán.

Công tác quản lý hoàn thuế và HĐĐT cho thấy chúng ta cần chủ động và phản hồi kịp thời cho dư luận. Đồng thời cần đầu tư hạ tầng, hệ thống CNTT tuy đã nỗ lực nhưng vẫn còn chưa đáp ứng tiến độ chuyển đổi số trong công tác quản lý. Tôi đề nghị các đồng chí rà soát thêm những vấn đề trên để khắc phục trong quá trình triển khai nhiệm vụ, chương trình công tác thuế năm 2024 được tốt hơn.

Từ nay đến cuối năm còn 10 ngày ngành Thuế cần tiếp tục thực hiện các giải pháp nghiệp vụ chức năng quản lý thuế; các nhiệm vụ trọng tâm của năm 2023 như: Tăng cường thực hiện các giải pháp quản lý, thu hồi tiền thuế nợ, không để dây dưa, kéo dài, hạn chế nợ mới phát sinh; phấn đấu đạt kết quả thu cao nhất. Đồng chí Vụ trưởng Vụ Dự toán báo cáo tăng 5,5% tôi thấy chúng ta sẽ đạt khoảng 110% dự toán nguồn thu do ngành Thuế quản lý.

Thu đúng, thu đủ, nỗ lực để hoàn thành nhiệm vụ được giao

Hiện nay, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về dự toán NSNN năm 2024, theo đó nhiệm vụ thu ngân sách là 1.700.988 tỷ đồng, đây là nhiệm vụ hết sức nặng nề. Năm 2024 dự kiến là 15,3% GDP địa phương, vì vậy đòi hỏi ngành Tài chính nói chung và ngành Thuế nói riêng cần tiếp tục phấn đấu, nỗ lực để hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Tôi cơ bản đồng tình với 10 nhóm giải pháp sẽ thực hiện trong năm 2024, các đồng chí đã đề ra tại báo cáo. Đồng thời tôi cũng đồng tình với ý kiến phát biểu của các đồng chí đã tham luận tại hội nghị đã làm rõ thêm những giải pháp chuyên đề về thu ngân sách, quản lý nợ, kê khai thuế, hoàn thuế, quản lý nợ thuế và chuyển đổi số. Ngoài ra, tôi có một số ý kiến đề nghị các đồng chí nghiên cứu thêm trong quá trình thực hiện như sau:

Một là, phấn đấu hoàn thành dự toán được giao, 33/63 địa phương đều hoàn thành. Quan tâm chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội toàn quốc giai đoạn 2021-2026; Địa phương là 2020-2025, như vậy đối với địa phương chỉ còn gần 2 năm.

Tôi đề nghị Tổng cục Thuế chủ động tăng cường chỉ đạo, giao ban với các Cục Thuế để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cũng như định hướng, điều hành công tác thu NSNN một cách kịp thời, thường xuyên, đáp ứng tiến độ chung của cả nước. Trường hợp cần thiết có thể mời lãnh đạo Bộ tham dự chỉ đạo, quán triệt trong toàn hệ thống thuế.

Hai là, nâng cao chất lượng và đẩy nhanh tiến độ xây dựng văn bản quy phạm pháp luật về quản lý thuế (Nghị định hướng dẫn về NQ thuế tối thiểu toàn cầu; Nghị định sửa đổi bổ sung Nghị định số 132/2020/NĐ-CP về quản lý thuế đối với giao dịch liên kết; Nghị định số 123/2020/NĐ-CP về hóa đơn chứng từ). Cần chủ động rà soát, tổng hợp, đề xuất sửa đổi, bổ sung các quy định phù hợp với thực tế, có nghiên cứu kinh nghiệm các nước và cập nhật những thông lệ quốc tế tốt, đáp ứng được tiến trình hội nhập kinh tế ngày càng sâu rộng của đất nước.

Quá trình xây dựng quy phạm pháp luật phải chú ý hơn đến nguồn lực quản lý của hệ thống, làm rõ trách nhiệm của đội ngũ công chức thực thi, nhất là trong những công việc mang tính chất quy trình, liên ngành, đa lĩnh vực, đỏi hỏi sự phối hợp của các cơ quan ban, ngành khác. Cần tạo ra khuôn khổ pháp lý minh bạch, rõ ràng để giải quyết thủ tục hành chính cho người dân, DN được thuận lợi, nhanh chóng, đồng thời cũng giúp người công chức yên tâm thực hiện nhiệm vụ được giao, không e ngại, lo sợ khi đã tuân thủ đầy đủ các quy định, quy trình có liên quan.

Vừa qua Chính phủ ban hành Nghị định trong đó thành lập Cục Giám sát chính sách thuế, phí là lệ phí đảm nhận việc xây dựng chính sách thuế, phí và lệ phí, Tổng cục Thuế xây dựng cơ sở dữ liệu quản lý thuế. Tuy nhiên, Tổng cục Thuế là đơn vị hành thu nên công tác xây dựng chính sách thuế vẫn phải có trách nhiệm đánh giá, kiến nghị. Trong năm 2024, Bộ Tài chính sẽ xây dựng 03 Luật: TTĐB; GTGT và TNDN sửa đổi, trong đó cần chú ý nhất là Luật Thuế TNDN vì liên quan đến thực hiện Nghị quyết về thuế tối thiểu toàn cầu.

Ba là, làm tốt hơn nữa công tác tuyên truyền và hỗ trợ người nộp thuế. Đặc biệt cần tăng cường công tác truyền thông, chủ động cung cấp thông tin về những vấn đề thu hút sự chú ý, quan tâm của dư luận xã hội. Tôi đề nghị các đồng chí quan tâm hơn nữa, chủ động hơn nữa trong việc tuyên truyền chính sách, không chỉ là các chính sách mới mà còn cả những chính sách đang trong quá trình dự thảo và những chính sách, quy định pháp luật đang được thực hiện.

Bên cạnh đó, đội ngũ làm công tác truyền thông của chúng ta đã có những bước phát triển tốt, tôi đề nghị Tổng cục Thuế cần tiếp tục quan tâm, quán triệt và nâng cao nhận thức toàn hệ thống thuế về vai trò và ý nghĩa rất quan trọng của công tác truyền thông chính sách theo đúng tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ: Truyền thông chính sách phải để “Dân biết - dân hiểu - dân tin - dân theo - dân làm - dân thụ hưởng”.

Quang cảnh hội nghị

Bốn là, đẩy mạnh hơn nữa chuyển đổi số, song song với việc đầu tư, nâng cấp hệ thống hạ tầng CNTT cần phải nghiên cứu, phát triển các ứng dụng mới, hiện đại, có khả năng xử lý dữ liệu lớn và phân tích chuyên sâu vào công tác quản lý thuế.

Tôi cho rằng đây là nhiệm vụ có tính trọng yếu, là giải pháp mang tính căn cơ, lâu dài trước bối cảnh nền kinh tế đất nước càng phát triển thì đối tượng và phạm vi quản lý của hệ thống thuế cũng ngày càng nhiều hơn trong khi vẫn phải thực hiện sắp xếp, tinh giản bộ máy, biên chế theo đúng chủ trương, đường lối của Đảng, Quốc hội và Chính phủ. Tôi đề nghị các đồng chí quan tâm và triển khai mạnh mẽ hơn nữa, phải đưa công tác hiện đại hóa trở thành một điểm sáng của hệ thống thuế, góp phần thực hiện Chương trình Chuyển đổi số quốc gia và Kế hoạch Chuyển đổi số của Bộ Tài chính.

Năm là, quyết liệt triển khai HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền và hóa đơn trong lĩnh vực xăng dầu theo đúng quy định pháp luật và tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Kịp thời tham mưu Bộ Tài chính báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo cũng như tăng cường phối hợp với các bộ, ngành, địa phương thực hiện một cách hiệu quả, đồng bộ và tạo sự đồng thuận, ủng hộ trong dư luận xã hội nói chung. Bên cạnh đó, nâng cao một bước chất lượng, hiệu quả ứng dụng và xử lý rủi ro, phân tích đối với dữ liệu HĐĐT

Chúng ta đã triển khai thành công HĐĐT trên phạm vi toàn quốc kể từ ngày 01/07/2022 với rất nhiều lợi ích thiết thực nên đã nhận được rất nhiều sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Chính phủ và lãnh đạo Chính phủ cũng như sự ủng hộ của cộng đồng DN. Xây dựng thành công hệ thống HĐĐT giúp hệ thống thuế có được nguồn dữ liệu quan trọng phục vụ công tác quản lý và góp phần ngăn chặn tình trạng gian lận, vi phạm pháp luật về hóa đơn và thuế.

Do đó, trong giai đoạn tiếp theo việc triển khai HĐĐT nói chung và HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền và hóa đơn trong lĩnh vực xăng dầu phải được chú trọng hơn nữa, phải đảm bảo thực hiện theo đúng quy định pháp luật và xử lý nghiêm đối với các hành vi vi phạm pháp luật.

Sáu là, tiếp tục nâng cao chất lượng thanh tra, kiểm tra thuế, tăng cường quản lý hoàn thuế, nợ thuế, chống thất thu NSNN trên cơ sở áp dụng đầy đủ các quy định, nguyên tắc quản lý rủi ro về thuế nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và đảm bảo trách nhiệm trong thực thi công vụ của đội ngũ công chức thuế.

Cần xác định các lĩnh vực, DN có rủi ro cao về thuế trong từng nhóm công tác quản lý thuế cụ thể để đề xuất các biện pháp nghiệp vụ cụ thể và ưu tiên tập trung nguồn lực kiểm soát. Quá trình thực hiện cần đẩy mạnh đánh giá, tổng kết để áp dụng chung trong toàn hệ thống thuế cũng như phổ biến, tuyên truyền đến người nộp thuế để chủ động khắc phục, tránh vi phạm tương tự hoặc đề xuất xây dựng, sửa đổi quy định, quy trình phù hợp nhằm ngăn chặn việc lạm dụng, trục lợi từ sự thông thoáng của quy định pháp luật gây thất thu NSNN.

Trước mắt, trong tháng 12/2023 và tháng 1/2024 cần phối hợp chặt chẽ với Tổng cục Hải quan và Thanh tra Bộ làm việc với Thanh tra Chính phủ để đẩy nhanh công tác trình Chính phủ ban hành Nghị định về thanh tra chuyên ngành. Có kịch bản để có thể thực hiện theo Luật Quản lý thuế trong khi chưa có Nghị định.

Thứ bảy, tăng cường kỷ luật, kỷ cương, nâng cao tinh thần trách nhiệm đội ngũ cán bộ, công chức trong thực thi công vụ và thực hiện tốt công tác phòng chống tham nhũng, tiết kiệm chống lãng phí.

Theo đánh giá của nhiều tổ chức quốc tế, tăng trưởng GDP của Việt Nam năm 2024 có khả năng sẽ cao hơn năm 2023. Đây là yếu tố thuận lợi để ngành Tài chính nói chung và hệ thống thuế nói riêng có cơ sở hoàn thành dự toán thu NSNN được giao, trong đó thu do cơ quan thuế quản lý là hơn 1,486 triệu tỷ đồng.

Tuy nhiên, trước những diễn biến thế giới và tình hình kinh tế - xã hội trong nước năm 2024 vẫn rất phức tạp và khó lường, việc triển khai nhiệm vụ công tác thuế năm 2024 đòi hỏi các đồng chí phải rất chủ động và sáng tạo, thường xuyên bám sát tình hình để chỉ đạo toàn hệ thống thuế và tham mưu Bộ Tài chính có những giải pháp điều hành kịp thời, quyết liệt trong công tác thu NSNN.

Có thể khẳng định, trong suốt chiều dài lịch sử của đất nước, ngành Thuế luôn giữ vai trò là huyết mạch của nền tài chính quốc gia, đóng góp quan trọng vào sự phát triển chung của kinh tế đất nước và với những kết quả, nền tảng đã đạt được trong năm 2023, tôi tin tưởng toàn thể lãnh đạo, công chức, viên chức và người lao động trong hệ thống thuế sẽ tiếp tục đoàn kết, đồng lòng, quyết tâm, nỗ lực cao nhất nhằm nhằm khắc phục những hạn chế, tồn tại và tiếp tục phát huy cao nhất những kinh nghiệm, đổi mới trong thời gian qua để hoàn thành tốt nhất nhiệm vụ chính trị được giao.

Cuối cùng, nhân dịp năm mới sắp đến, tôi xin gửi đến toàn thể các đồng chí lời chúc an khang và hạnh phúc. Chúc hệ thống thuế năm 2024 sẽ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được Đảng, Quốc hội, Chính phủ và Bộ Tài chính giao.