THCS Lý Thường Kiệt là ngôi trường vùng sâu, xa của xã đặc biệt khó khăn Phú Văn, huyện Bù Gia Mập. Có đông học sinh dân tộc thiểu số (DTTS) theo học, đời sống kinh tế người dân gặp nhiều khó khăn, tuy nhiên vài năm trở lại đây chất lượng giáo dục ở ngôi trường này có sự đổi thay vượt bậc với điểm thi vào lớp 10 và đậu vào các trường chuyên của tỉnh tăng cao.
Thành tích này có công đóng góp lớn của Hiệu trưởng trường Nguyễn Viết Thư từ khi chuyển về công tác năm học 2021-2022 đến nay.
Truyền lửa cảm hứng
Thành lập hàng chục năm nay nhưng năm học 2022-2023 vừa qua lần đầu tiên môn Ngữ văn của trường có thí sinh đạt giải ba học sinh giỏi cấp tỉnh và thi đậu vào lớp 10 chuyên Văn, Trường THPT chuyên Quang Trung (Đồng Xoài), đó là em Vũ Hoàng Yến, lớp 9A1. Đây không chỉ là niềm vinh dự đối với nhà trường, bản thân em Yến mà còn là nềm tự hào lớn với cô Trần Thị Hồng Nhung, giáo viên môn Văn.
Cô Nhung chia sẻ: Phần lớn phụ huynh học sinh của trường làm nông nghiệp, suốt ngày bám với đồng ruộng, nương rẫy nên ít quan tâm đến việc học hành của con em mình. Từ việc học tập, mua sắm tư trang, sách vở, phương tiện đi lại đều phó mặc cho nhà trường, giáo viên bộ môn, giáo viên chủ nhiệm. Trong khi đó, khoa học công nghệ, mạng internet ngày càng phát triển đã lôi kéo các em đến với các trò chơi điện tử nên quên cả việc học, nhất là đối với học sinh yếu kém, lười học, hổng kiến thức. Đó là những khó khăn, thách thức lớn trong việc giáo dục nâng cao chất lượng tại ngôi trường này.
Để “thức tỉnh”, giúp các em tránh xa với thế giới game, giáo viên thường xuyên gần gũi, động viên, chia sẻ, đặc biệt là tìm những mẫu chuyện hay, câu châm ngôn hài hước, dí dỏm xen kẻ vào các tiết học để tạo hứng thú, say mê học tập cho học sinh. Cùng với đó, giáo viên nhẹ nhàng, khéo léo dẫn dắt trong từng câu mẫu chuyện, câu văn, câu thơ để tạo sự tò mò, khám phá của học sinh. Và khi học sinh đã ưu thích, “say” với môn học, giáo viên tiến hành các bước tiếp tiếp theo đó là tăng cường kiểm tra, đánh giá, giao nhiều bài tập, nhất là giới thiệu các loại sách, báo đọc thêm để tăng vốn từ. Đây vừa là giải pháp nâng cao chất lượng môn Văn, vừa giúp các em tránh xa với trò chơi điện tử, tệ nạn xã hội.
Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 năm học 2023-2024, điểm bình quân môn Văn Trường THCS Lý Thường Kiệt đạt 5,85, tăng 1,65 điểm so với năm học 2021-2022. Đây cũng là số điểm cao nhất trong 3 môn thi tuyển sinh vào lớp 10 của trường. Theo cô Nhung, để đạt điểm cao cần các yếu tố: năng khiếu, tình yêu môn học, kiến thức cơ bản, kiến thức nâng cao, nhất là phương pháp “truyền lửa” của giáo viên.
Học sinh lớp 9, Trường THCS Lý Thường Kiệt trong giờ kiểm tra giữa kỳ II, năm học 2023-2024
Cùng với môn Ngữ văn thì việc dạy học tiếng Anh tại Trường THCS Lý Thường Kiệt cũng gặp muôn vàn khó khăn. Cô Lê Thị Hồng Diệp, giáo viên bộ môn cho biết: Ngoài việc phụ huynh hầu như không hỗ trợ, kèm cặp các em học tiếng Anh thì trên địa bàn không có trung tâm Ngoại ngữ nên giáo viên phải tự lo liệu, nhất là không để học sinh hổng kiến thức sẽ xảy ra tình trạng chán nản, buông xuôi môn học. Tiếng Anh là môn học đặc thù cần ôn luyện nghe, nói, đọc, viết nhiều, trong khi thời gian chính khoá trên lớp không nhiều nên phải tranh thủ mọi lúc, mọi nơi để kèm cặp, thiết kế các dạng bài tập, lồng ghép trò chơi để tạo hứng thú, say mê học tập cho các em. Với nhiều giải pháp, cách làm khác nhau, kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 năm học 2023-2024, điểm bình quân môn tiếng Anh đạt 5,37, tăng 1,88 điểm so với năm học 2021-2022. Và dù chưa có học sinh thi đậu vào trường chuyên nhưng theo cô Diệp năm học này sẽ cố gắng.
Hướng đến trường chuẩn quốc gia
Thầy Nguyễn Viết Thư, Hiệu trưởng Trường THCS Lý Thường Kiệt cho biết: Trường có 438 học sinh/13 lớp, trong đó 26% là học sinh DTTS, giao thông đi lại khó khăn, có em trên 7km. Trong khi đó, những năm qua trường chưa có các phòng học bộ môn, thiết bị dạy học xuống cấp và hư hỏng không đảm đảm bảo cho hoạt động giảng dạy, nhất là thiết bị dạy học chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Được sự quan tâm của các ngành, các cấp, hiện trường đang được đầu tư kinh phí xây dựng cơ sở vật chất theo mô hình trường đạt chuẩn quốc gia tại trung tâm xã với 14 phòng học và các phòng bộ môn, chức năng cùng các các công trình, hạng mục theo quy định. Theo đó, trường phấn đấu đạt kiểm định chất lượng giáo dục cấp độ 2 và đạt chuẩn quốc gia mức độ 1 vào năm nay.
Theo thầy Nguyễn Viết Thư, để nâng cao toàn diện chất lượng, trước hết ban giám hiệu phổ biến, quán triệt đầy đủ các chủ trương, giải pháp giáo dục, các văn bản pháp quy, hướng dẫn của ngành cho toàn thể cán bộ, giáo viên thấy rõ thực trạng để từ đó có giải pháp cụ thể cho từng hoạt động của mình. Trường xây dựng kế hoạch năm học cụ thể, linh hoạt, thông báo cho giáo viên biết được nhiệm vụ và yêu cầu của từng năm học. Phân tích cho giáo viên nhận thức rõ thực trạng của nhà trường, mặt mạnh, mặt yếu, những tồn tại, hạn chế cần khắc phục; cùng giáo viên bàn bạc, thống nhất đưa ra các giải pháp cụ thể, phù hợp với đặc điểm nhà trường, phù hợp với đối tượng học sinh. Cùng với đó, nắm bắt năng lực, sở trường của từng giáo viên để phân công phù hợp, đồng thời cho giáo viên ký cam kết về chất lượng và thực hiện tốt các cuộc vận động lớn của ngành.
Học sinh lớp 9, Trường THCS Lý Thường Kiệt trong giờ kiểm tra giữa kỳ II, năm học 2023-2024
Các tổ chuyên môn xây dựng kế hoạch giảng dạy của từng môn, từng giáo viên phù hợp với trình độ nhận thức của từng nhóm đối tượng học sinh. Tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học, giải đề thi học sinh giỏi các cấp của những năm học trước; trao đổi, thảo luận những vướng mắc trong phương pháp dạy, những vấn đề khó trong từng bài dạy để mọi giáo viên tham gia và cùng thống nhất phương thức hay nhất, tối ưu nhất. Tổ chức thao giảng, hội giảng, dự giờ thăm lớp, rút kinh nghiệm. Sau mỗi tiết giảng nhóm, tổ họp đóng góp ý kiến rút kinh nghiệm, chỉ ra những hạn chế, thiếu sót trong cách dạy, cách truyền thụ kiến thức, tác phong, trình bày bảng và đánh giá, xếp loại tiết dạy theo các tiêu chuẩn đã được quy định.
Giáo viên thực hiện đổi mới phương pháp dạy học có hiệu quả trong từng tiết lên lớp. Trong đó, giáo viên giữ vai trò gợi ý, hướng dẫn, tổ chức, giúp học sinh tự tìm kiếm, khám phá những tri thức mới; điều khiển tiến trình giờ dạy, nêu tình huống, kích thích hứng thú và phân xử các ý kiến đối lập của học sinh. Từ đó hệ thống hóa các vấn đề, tổng kết bài giảng, khắc sâu những kiến thức cần nắm vững.
Đặc biệt trường chú trọng đổi mới trong kiểm tra, đánh giá. Những yêu cầu và nội dung kiểm tra phải bám sát quá trình học tập, bám sát mục tiêu môn học, chuẩn kiến thức, kĩ năng, có sự phân hóa theo từng đối tượng học sinh. Kiểm tra, đánh giá phải đảm bảo chính xác, khách quan, nghiêm túc. Có thái độ tôn trọng kết quả của các em; động viên, biểu dương kịp thời và nhắc nhở, phê bình khéo léo, tránh cho các em mặc cảm hoặc chán nản.
Thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, năm học 2022-2023, trường có 4 học sinh lớp 9 được công nhận học sinh giỏi cấp tỉnh các môn văn hoá. Từng là trường đứng tóp cuối của tỉnh về kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 thì từ năm học 2022-2023 đến nay có sự bứt phá ngoạn mục. Cụ thể, kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 năm học 2022-2023, tổng bình quân 3 môn thi (Toán, Văn, Anh) đạt 14,97, tăng 3,81 điểm so với năm học 2021-2022 và tăng 49 bậc trong toàn tỉnh (từ vị trí 106 vươn lên thứ 57/tổng 116 trường toàn tỉnh); kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 năm học 2023-2024 thành tích tiếp tục được duy trì và nâng cao với tổng bình quân 3 môn thi đạt 15,47, tăng 0,5 điểm so với năm học trước và tăng 43 bậc so với năm học 2021-2022. Điều đặc biệt là nếu như năm học 2022-2023 không có học sinh nào đậu vào các trường chuyên thì năm học 2023-2024 trường có 5 em thi đậu vào 2 trường chuyên của tỉnh.
