Trong suốt chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước, Đảng ta luôn xác định văn hóa là nền tảng, là động lực giúp dân tộc Việt Nam trường tồn, phát triển, giữ vững bản sắc, cốt cách dẫu phải trải qua bao thăng trầm, biến động. Cương lĩnh của Đảng (bổ sung, phát triển năm 2011) đã xác định: “Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc là một trong những đặc trưng cơ bản của chế độ xã hội chủ nghĩa mà chúng ta xây dựng”. Trong cuốn sách “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam”, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định: “Văn hóa phải được đặt ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội”, “văn hóa còn thì dân tộc còn”, “văn hóa thực sự là nền tảng tinh thần”, “động lực phát triển” và “soi đường cho quốc dân đi”.
Xây dựng văn hóa “đa dạng, bản sắc và hội nhập”,
xây dựng con người “hòa hợp, nghĩa tình, tự cường, kỷ cương, sáng tạo”
Từ khi tái lập tỉnh (01/01/1997) đến nay, tỉnh Bình Phước luôn quan tâm đến xây dựng văn hóa, con người để phục vụ phát triển về mọi mặt. Đại hội đại biểu Đảng Bộ tỉnh Bình Phước lần thứ VI (Nhiệm kỳ 1997 - 2000) xác định mục tiêu phát triển văn hóa: “Chú trọng việc giữ gìn, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc ít người. Đầu tư tôn tạo, giữ gìn các di tích lịch sử để giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ… Nâng cao mức hưởng thụ và sáng tạo văn hóa của nhân dân…”. Nghị quyết Đại hội Đảng Bộ tỉnh Bình Phước lần thứ VIII, IX, X đều đặt ra nhiệm vụ trọng tâm trong xây dựng và phát triển văn hóa, con người Bình Phước là: “Xây dựng nền văn hóa tiên tiến đi đôi với bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc; Nâng cao đời sống tinh thần cho nhân dân”.
Nhiều lễ hội văn hóa đặc sắc của tỉnh được phục dựng và duy trì
Đại hội Đảng Bộ tỉnh Bình Phước lần thứ XI (nhiệm kỳ 2020 - 2025) xác định một trong năm nhiệm vụ trọng tâm để tiếp tục sự nghiệp xây dựng và phát triển văn hóa, con người Bình Phước trong những năm tiếp theo: “Quan tâm đầu tư các lĩnh vực xã hội nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần cho Nhân dân để văn hóa thực sự trở thành nền tảng của xã hội. Trong đó, con người được đặt vào vị trí trung tâm, vừa là mục tiêu, vừa là động lực của quá trình phát triển”. Và lần đầu tiên, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa XI đã ban hành một Nghị quyết chuyên đề về văn hóa, con người Bình Phước (Nghị quyết số 14-NQ/TU, ngày 20/11/2023), với mục tiêu rất cụ thể và toàn diện: Xây dựng và phát triển văn hóa Bình Phước đa dạng, bản sắc và hội nhập, vừa đậm đà giá trị văn hóa của dân tộc, vừa giàu có bản sắc của địa phương; xây dựng con người Bình Phước phát triển toàn diện, có đầy đủ những phẩm chất tốt đẹp của con người Việt Nam; đồng thời, phát huy mạnh mẽ các đặc tính nổi trội là hòa hợp, nghĩa tình, tự cường, kỷ cương, sáng tạo.
Nghị quyết của Tỉnh ủy xác định nhiệm vụ quan trọng trong xây dựng văn hóa từ nay đến năm 2020, định hướng năm 2045 là “Tôn trọng, giữ gìn, bảo tồn và phát huy tốt những giá trị văn hóa đa dạng của các dân tộc và các vùng miền trên địa bàn tỉnh. Xây dựng và phát triển các nét văn hóa đặc trưng có tính bản sắc của Bình Phước. Tích cực tiếp thu những tinh hoa văn hóa của các vùng miền trong cả nước và các nước trên thế giới để làm cho văn hóa Bình Phước luôn phát triển, tiến bộ và có tính hội nhập cao”. “Chăm lo xây dựng con người Bình Phước phát triển toàn diện, có đầy đủ những phẩm chất tốt đẹp của con người Việt Nam, chú trọng tới các đặc tính: hòa hợp, nghĩa tình, tự cường, kỷ cương, sáng tạo. Hòa hợp là thể hiện tinh thần đoàn kết, hợp lại thành một khối thống nhất và sự hài hòa trong quan hệ xã hội. Nghĩa tình là thể hiện tinh thần nhân ái, thành thật, yêu thương, chia sẻ và sống tốt với nhau. Tự cường là thể hiện ý chí vươn lên, có khát vọng và niềm tin để phát triển đất nước, địa phương, cơ quan, gia đình và bản thân. Kỷ cương là thể hiện nhận thức sống và làm việc theo Hiến pháp và phát luật, chấp hành tốt các quy định của Đảng và của tổ chức; sống trong sạch, không tham nhũng, tiêu cực và không tiếp tay, tạo điều kiện cho tham nhũng, tiêu cực. Sáng tạo là thể hiện tư duy, phong cách và năng lực làm việc hướng tới tạo ra những giá trị mới về chất, tạo động lực cho sự phát triển hiệu quả của địa phương, đơn vị và cá nhân trên các lĩnh vực”.
Phát triển văn hóa gắn với phát triển con người, lấy con người làm trung tâm
Tỉnh Bình Phước luôn xác định phát triển văn hóa gắn với phát triển con người, lấy con người làm trung tâm. Phát triển con người ở đây không chỉ là phát triển thể trạng, phát triển trí tuệ mà còn phát triển về nhân cách, đạo đức. Phát triển nhân cách, đạo đức con người giúp cho mỗi gia đình, mỗi cá nhân phát triển hoàn thiện hơn, cả về trí, thể và mỹ. Và khi con người có đủ trí tuệ, đạo đức và nhân cách, ý thức bảo tồn văn hóa, sáng tạo văn hóa và phát triển văn hóa của mỗi cá nhân, mỗi cộng đồng sẽ được phát triển và nâng cao. Ở chiều ngược lại, văn hóa phát triển sẽ góp phần vun bồi nhân cách đạo đức, trí tuệ và sức sáng tạo của cá nhân, cộng đồng, tác động trực tiếp vào việc cải thiện chỉ số HDI (sức khỏe; tri thức; thu nhập).
Văn hóa cũng góp phần giúp con người trở nên hạnh phúc hơn, tuy nhiên để có hạnh phúc thì mỗi cá nhân cũng phải có sự rèn luyện, giữ gìn sức khỏe, sống tích cực. Năng lượng tích cực sẽ giúp chúng ta làm mọi việc tốt hơn và hạnh phúc hơn. Và để có năng lượng sống tích cực thì trước hết con người phải có sức khỏe, tri thức phong phú và niềm tin, lý tưởng đúng đắn. Với sự phát triển của xã hội hiện tại và tương lai thì không thể không học tập mà làm tốt được việc của mình, vì vậy dù ở vị trí nào chúng ta cũng cần trau dồi tri thức, nâng cao nhận thức; thường xuyên cập nhật kiến thức mới phù hợp để hỗ trợ cho công việc của mình.
Để văn hóa hoàn thiện giá trị con người thì, vì hạnh phúc con người thì cần phải bắt đầu từ công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức cho mọi tầng lớp nhân dân. Nhất là trong bối cảnh hội nhập quốc tế đang là xu hướng của tất cả các quốc gia trên thế giới như hiện nay, để sẵn sàng hội nhập, tiếp thu được những tinh hoa văn hóa nhân loại, điều đầu tiên chúng ta phải trang bị vốn văn hoá cần thiết. Chính cái vốn ấy làm nền tảng, làm cơ sở để tiếp nhận những tinh hoa. Thiếu vốn văn hóa ấy, khi hội nhập rất dễ tiếp thu cái xấu.
Nghị quyết số 14 của Tỉnh ủy cũng đã nêu rõ nhiệm vụ trong xây dựng con người Bình Phước “Tăng cường công tác bồi dưỡng, giáo dục nâng cao nhận thức toàn dân. Quan tâm và tạo điều kiện thuận lợi thúc đẩy phong trào học tập suốt đời trong Nhân dân. Đổi mới và mở rộng các hoạt động hướng đến giáo dục kỹ năng sống, kỹ năng giao tiếp, ứng xử văn hóa, nâng cao năng lực cảm thụ thẩm mỹ cho Nhân dân, đặc biệt là thanh, thiếu niên. Nâng cao thể lực, tầm vóc con người Bình Phước. Xây dựng trường học thực sự trở thành một trung tâm văn hóa, giáo dục, rèn luyện con người về lý tưởng, phẩm chất, nhân cách, lối sống. Xây dựng gia đình thực sự là nơi hình thành, nuôi dưỡng nhân cách văn hóa và giáo dục nếp sống cho con người”.
Kỳ vọng từ Nghị quyết chuyên đề đầu tiên của tỉnh về văn hóa, con người
Nghị quyết số 14 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Bình Phước ban hành trong thời điểm cả nước đang đẩy mạnh các hoạt động xây dựng, phát triển văn hóa và con người trong thời kỳ mới, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Nghị quyết được ban hành mang đến sự kỳ vọng sẽ tác động mạnh vào việc nâng cao nhận thức và trách nhiệm của các cấp ủy, tổ chức Đảng trong quyết tâm lãnh đạo, kiểm tra việc thực hiện các mục tiêu về phát triển văn hóa, con người Bình Phước. Kỳ vọng sẽ là cơ sở nền tảng tạo động lực và điều kiện thuận lợi hơn đối với cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực văn hóa triển khai tổ chức thực hiện các mục tiêu đã đề ra. Kỳ vọng đông đảo các tầng lớp nhân dân cùng chung sức, đồng lòng, đoàn kết để các mục tiêu Nghị quyết đề ra sớm đi vào cuộc sống.
