Cách mạng tháng Tám năm 1945: Tổng khởi nghĩa giành chính quyền ở Bình Phước

Thứ năm - 17/08/2023 05:03 6.159 0


Trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc ta, Cách mạng tháng Tám là cuộc cách mạng vĩ đại nhất của nhân dân ta trong thế kỷ XX. Thắng lợi của Cách mạng tháng Tám và sự kiện thành lập Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa vào mùa Thu năm 1945 đã tạo ra một bước ngoặt lịch sử, làm thay đổi căn bản vận mệnh của đất nước và dân tộc ta. 

Những năm trước Cách mạng tháng Tám, vùng đất Bình Phước dưới sự đô hộ, áp bức của thực dân, phong kiến. Mặc dù vậy, nhân dân các dân tộc trên địa bàn tỉnh đã anh dũng đứng lên chống lại áp bức, bóc lột để bảo vệ quyền sống của mình. Các cuộc nổi dậy của đồng bào dân tộc thiểu số ở Bình Phước đã gây ảnh hưởng lớn đến những cuộc đấu tranh trên toàn miền Nam, làm cho bọn thống trị thực dân và tay sai vô cùng lo sợ. Những cuộc khởi nghĩa vũ trang do Điểu Dố, Nơ Trang Lơng... lãnh đạo chống thực dân Pháp nửa cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX là những trang sử chống ngoại xâm oanh liệt của đồng bào ở tỉnh ta. Đây còn là địa bàn sản sinh ra đội ngũ công nhân cao su; đồng thời cũng là nơi Đảng gieo hạt giống đỏ cách mạng đầu tiên ở miền Nam. Sự kiện Chi bộ Phú Riềng Đỏ được thành lập năm 1929 đánh dấu bước ngoặt lịch sử quan trọng trong phong trào đấu tranh cách mạng cả nước nói chung và của đội ngũ công nhân cao su nói riêng. Chi bộ Phú Riềng Đỏ đã lãnh đạo công nhân các đồn điền cao su làm nên cuộc đấu tranh vào tháng 2-1930, ghi một dấu son chói lọi vào lịch sử vẻ vang của giai cấp công nhân Việt Nam. 

Từ ngày có Đảng lãnh đạo, nhân dân nơi đây nêu cao tinh thần yêu nước, ý chí quật cường, vượt qua mọi gian khổ, hy sinh, công nhân các đồn điền cao su cùng với đồng bào các dân tộc trong tỉnh liên tục tiến hành các cuộc đấu tranh chống thực dân Pháp. Mặc dù hầu hết các cuộc đấu tranh bị đàn áp dã man nhưng nhân dân ở vùng đất giàu truyền thống cách mạng này ngày càng xiết chặt hàng ngũ, xây dựng tổ chức đảng lớn mạnh không ngừng, vững bước tiến lên.


Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân dân ta đã tiến hành tổng khởi nghĩa, giành chính quyền. Từ ngày 14 đến ngày 18/8, cuộc tổng khởi nghĩa đã giành được thắng lợi ở nông thôn đồng bằng Bắc Bộ, đại bộ phận miền Trung, một phần miền Nam. Ngày 19/8, khởi nghĩa giành chính quyền thắng lợi ở Hà Nội.

Chỉ trong vòng 15 ngày cuối tháng 8/1945, cuộc tổng khởi nghĩa đã giành thắng lợi hoàn toàn, chính quyền trong cả nước về tay nhân dân. Ngày 2/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình lịnh sử, trước cuộc mít tinh của gần một triệu đồng bào, Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt Chính phủ Lâm thời trịnh trọng đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, tuyên bố trước quốc dân và thế giới: Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời (nay là Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam). Từ đó, ngày 2/9 là Ngày Quốc khánh của nước ta. Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công là thắng lợi vĩ đại đầu tiên của nhân dân ta từ khi có Đảng lãnh đạo, mở ra bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Từ đây, đất nước, xã hội, dân tộc và con người Việt Nam bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. 
 

Hội nghị Tỉnh ủy đã quyết định ngày 25-8-1945 tập trung lực lượng trong toàn tỉnh 
 
 
Quán triệt Nghị quyết của Trung ương Đảng và Xứ ủy Nam kỳ về tổng khởi nghĩa giành chính quyền, Tỉnh ủy Thủ Dầu Một tổ chức ngay cuộc họp mở rộng đến Bí thư chi bộ bàn việc chấp hành Nghị quyết của Xứ ủy và lệnh tổng khởi nghĩa của Trung ương. Hội nghị quyết định:

 
1. Thành lập Ủy ban khởi nghĩa ở tỉnh.

2. Các cơ sở lập ngay ủy ban khởi nghĩa.
3. Ngày 25-8-1945, tập trung lực lượng trong toàn tỉnh giành chính quyền tại thị xã.

4. Các thị trấn, các đầu mối đồn điền cao su đồng loạt khởi nghĩa, hoặc sớm hơn tùy tình hình cụ thể.

Chấp hành chủ trương của Tỉnh ủy và Ủy ban khởi nghĩa tỉnh, nhân dân thị xã và các quận đã nhất tề đứng lên khởi nghĩa với quyết tâm giành chính quyền trong khí thế cao nhất của cách mạng.

 
          Nhân dân ngoại thành với tầm vông vạt nhọn kéo vào nội thành tham gia
cuộc Tổng khởi nghĩa Sài Gòn ngày 25-8-1945 Ảnh: Tư liệu

 Tại Lộc Ninh, ngày 24-8-1945, khi trời vừa sáng, nhân dân và công nhân các làng, sở cao su Lộc Ninh - Đa Kia với lực lượng nòng cốt là Thanh niên tiền phong, Thanh niên cứu quốc, các đội tự vệ nhất tề nổi dậy. Từng đoàn người mang theo gậy tầm vông vót nhọn, xà beng, giáo mác, cung tên tiến vào các nhà máy, xí nghiệp, đồn điền cao su và các cơ sở sản xuất, đoàn người ào ào vượt rào, leo tường, giương cao cờ đỏ sao vàng, giương cao và  hô vang các khẩu hiệu “Chính quyền về tay nhân dân”, “Việt Nam độc lập muôn năm”, “Đảng Cộng sản Đông Dương muôn năm”.

Riêng tại nhà chỉ huy phát xít Nhật, viên chỉ huy ra lệnh bắn vào lực lượng thanh niên quyết chiến đang tiến tới. Tình huống trở nên khó khăn, đồng chí Lê Đức Anh chọn ra một đội gồm những chiến sĩ cảm tử và đích thân chỉ huy đánh chiếm mục tiêu. Sau 15 phút, cuộc chiến kết thúc, 18 lính Nhật bị bắt, trong đó có 2 chỉ huy, số còn lại đầu hàng. Ta thu được 40 khẩu súng và toàn bộ quân trang, quân dụng.
 
22 chiến sĩ công nhân Lộc Ninh đã hy sinh anh dũng cho cuộc khởi nghĩa toàn thắng. Lộc Ninh trở thành một trong những nơi giành chính quyền sớm nhất trong tỉnh Thủ Dầu Một. Sau cuộc khởi nghĩa thắng lợi, đồng chí Lê Đức Anh cùng những người lãnh đạo phong trào, trở thành những người phụ trách các công việc của chính quyền độc lập đầu tiên tại Lộc Ninh.

Tại Bù Đốp, lực lượng khởi nghĩa gồm nông dân, công nhân với dao, gậy... bao vây đánh địch và thu được kho súng, trong đó có cả súng máy. Đây là số súng mà lực lượng vũ trang Lộc Ninh được trang bị mạnh hơn nhiều nơi khác.
 
Tại Hớn Quản, sáng 25-8-1945, đông đảo nhân dân và công nhân các đồn điền Quản Lợi, Xa Cam, Xa Trạch, Xa Cát... với lực lượng nòng cốt là Thanh niên tiền phong, Thanh niên cứu quốc, các đội tự vệ tổ chức mít tinh rồi chuyển thành biểu tình, mang theo cuốc xẻng, gậy gộc, xà beng và cả súng trường, lựu đạn kéo nhau đi chiếm nơi ở và làm việc của bọn chủ, giành lại quyền làm chủ đồn điền.

Công nhân và nhân dân dùng gậy tầm vông vót nhọn, dao găm và một ít súng tới vây các đồn bót có lính Nhật chiếm đóng. Các đại biểu công nhân hùng dũng tiến vào tận sào huyệt địch. Trước sức mạnh của quần chúng cách mạng, hầu hết các đồn điền, tư bản Pháp và chỉ huy quân Nhật đều run sợ, chấp nhận giao công xưởng, kho tàng, máy móc, đồn bót cho đại biểu nhân dân, trả lại đồn điền cho công nhân.

Sau khi giành lại được quyền quản lý các đồn điền, đông đảo công nhân, cùng với nông dân và đồng bào dân tộc ít người, mà nòng cốt là lực lượng Thanh niên tiền phong kéo về chợ Hớn Quản tham gia cuộc mít tinh lớn nhằm biểu dương lực lượng cách mạng, đồng thời cướp chính quyền ở quận lỵ. Tại cuộc mít tinh, đồng chí Nguyễn Văn Trung, Tỉnh ủy viên, được phân công lãnh đạo khởi nghĩa ở Hớn Quản, đã giải thích rõ cuộc cách mạng và kêu gọi nhân dân tham gia bảo vệ chính quyền vừa mới giành được. Cuộc mít tinh mà thực chất là cuộc nổi dậy biểu dương lực lượng giành chính quyền đã diễn ra với khí thế vô cùng rầm rộ, nô nức.

Cũng trong sáng 25-8-1945, cùng với cuộc khởi nghĩa giành chính quyền ở quận, xã và các đồn điền, Ủy ban khởi nghĩa Hớn Quản cử khoảng 100 công nhân và 50 đồng bào dân tộc ít người, với khoảng gần 40 khẩu súng kéo xuống thị xã Thủ Dầu Một tham gia khởi nghĩa giành chính quyền ở tỉnh.

Tại Đồng Xoài, Bà Rá, tin khởi nghĩa giành thắng lợi ở các nơi: Sài Gòn, thị xã Thủ Dầu Một, Biên Hòa, Lộc Ninh, Hớn Quản... đã nhanh chóng truyền đến làm cho hàng ngàn công nhân và nông dân phấn khởi. Chớp thời cơ thuận lợi đó giành chính quyền, đồng chí Nguyễn Đình Kính tập hợp công nhân cao su đứng ra thành lập Đoàn thanh niên tiền phong cùng Hội Phụ nữ cứu quốc giữ vai trò nòng cốt bảo vệ đồn điền và cử người ra thành lập trụ sở cách mạng tại đồn điền. Trụ sở của Ủy ban là nhà của chủ đồn điền trước đây.

Ở Bà Rá (Phước Long), lúc này sĩ quan binh lính Nhật vẫn còn đóng ở quận lỵ Bà Rá không dám đi khủng bố, chờ quân đồng minh (quân Anh) đến để giao nộp vũ khí. Bọn hội tề các làng, xã tan rã, binh lính Nhật, Pháp lẩn trốn không dám hoạt động. Trong vùng dân tộc thiểu số, bọn cai tổng đã bỏ việc từ mấy ngày trước, trốn ở nhà để tránh sự tấn công của quần chúng.

Ở thị xã Thủ Dầu Một, đúng theo kế hoạch, rạng sáng 25-8, hàng chục ngàn đồng bào các nơi trong tỉnh, với vũ trang gậy gộc, gươm giáo, súng, cờ, biểu ngữ kéo vào tràn ngập thị xã. Khí thế cách mạng như triều dâng, thác đổ. Đến sáng 25-8, toàn bộ các cơ quan trong thị xã do tự vệ và quần chúng chiếm giữ.

 Đến 7 giờ sáng, một cuộc mít tinh lớn, đủ các tầng lớp công nhân, nông dân, dân tộc, tôn giáo, trí thức... được tổ chức trước dinh tỉnh trưởng. Đồng chí Văn Công Khai, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng ban Khởi nghĩa tỉnh thay mặt Ủy ban khởi nghĩa tuyên bố xóa bỏ chính quyền thân Nhật, thành lập chính quyền cách mạng. Hơn 5 vạn đồng bào thay mặt cho hơn 15 vạn nhân dân chứng kiến một sự kiện quan trọng chưa từng có trong lịch sử tỉnh nhà, là xóa bỏ chính quyền cũ của quân Nhật, dựng lên chính quyền mới - chính quyền của nhân dân. Sau cuộc mít tinh, quần chúng tổ chức tuần hành thị uy, hô vang các khẩu hiệu “Việt Nam độc lập muôn năm”, “Chính quyền thuộc về tay nhân dân”. Trong ngày 25-8-1945, nhân dân Thủ Dầu Một đã giành chính quyền thắng lợi cùng với thành phố Sài Gòn và 15 tỉnh trong nước.

Thắng lợi của Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 còn là kết quả của quá trình xây dựng đội ngũ cán bộ đảng viên làm lực lượng lãnh đạo cách mạng của nhân dân tỉnh Bình Phước. Xây dựng lực lượng cách mạng ngày càng lớn mạnh và khi thời cơ đến đã kịp thời đứng lên lãnh đạo quần chúng nổi dậy đồng loạt giành chính quyền về tay nhân dân, góp phần tô thắm thêm trang sử hào hùng của dân tộc.

Tác giả: Minh An

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

  Ý kiến bạn đọc

lịch làm viec
tai lieu sinh hoat cb
Tài liệu chỉ thị 05
Sổ tay đảng viên điện tử
Fanpage Tuyên Giáo BP
OAZALO
hien ke BP
Văn bản mới

1493-CV/BTGTU

Công văn số 1493-CV/BTGTU về định hướng công tác tuyên truyền tháng 9.2024

lượt xem: 174 | lượt tải:74

1494-CV/BTGTU

Công văn số 1494-CV/BTGTU tuyên truyền giải báo chí toàn quốc phòng chống tham nhũng, tiêu cực

lượt xem: 141 | lượt tải:51

118-HD/BTGTU

Hướng dẫn tuyên truyền Đại hội đại biểu Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh lần thứ X tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam lần thứ X, nhiệm kỳ 2024-2029

lượt xem: 555 | lượt tải:267
Lịch su đang bo BP
DIA CHI
lich su tuyen giao
Thống kê
  • Đang truy cập171
  • Hôm nay43,634
  • Tổng lượt truy cập13,520,358
Liên kết
QC_csln
qc_cspr
QC_csdp
QC_CSSB
QC_BHXH
Cty dien luc
QC-thue
Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây