Bình Phước có đường biên giới dài hơn 258km giáp 3 tỉnh Kratie, Mondulkiri và Tabong Khmum thuộc Vương quốc Campuchia. Đi dọc tuyến biên giới tỉnh Bình Phước, đến đâu chúng tôi cũng được tận mắt chứng kiến những xóm trù phú của người đồng bào người S’tiêng, M’nông, Khmer với nhiều tuyến đường bê tông nhựa phẳng lì cùng những ngôi nhà khan trang, kiên cố mọc lên san sát. Cuộc sống bà con đang ngày một đổi thay, không còn nhiều hộ nghèo, có hộ vươn lên làm giàu trên dải đất biên cương.
Bừng sáng ở khu tái định cư
Một góc Khu tái định cư Tiểu khu 119 hay còn gọi là Khu dân cư Hai Căn, thôn Hai Căn, xã Phú Nghĩa, huyện Bù Gia Mập
Đến Đoàn Kinh tế - Quốc phòng 778 - Quân khu 7 (Đoàn 778, đóng chân trên địa bàn huyện Bù Gia Mập), chúng tôi được Thiếu tá Trần Quang Bắc, Đội Phó đội sản xuất số 5 dẫn vào Khu tái định cư Đắk Á (xã Bù Gia Mập) gần 9ha xây dựng từ năm 2020 dưới sự giám sát thi công của đơn vị. Anh Bắc cho biết: “Trước đây, bà con người S'tiêng và người Mông kinh tế khó khăn, không nhà cửa, vườn tược, ai kêu gì làm đó. Từ khi chuyển vào khu tái định cư, đời sống kinh tế đã khá hơn nhiều, ai cũng có công ăn việc làm, con cái không bỏ học giữa chừng”. Khu tái định cư có 60 hộ dân vào ở, dự kiến năm 2025 sẽ tăng lên 120 hộ, mỗi hộ được cấp 500m2 (400m2 đất thổ cư) và 1 nhà ở cùng công trình điện, nước, đường, đèn năng lượng trị giá 110-135 triệu đồng. Từ miền quê nghèo Nghệ An, gia đình chị Mông Thị Hương (người dân tộc M’nông) chuyển vào thôn Bù Rên (xã Bù Gia Mập) hái tiêu, cà phê, nhặt điều kiếm sống. Cuộc sống ăn bữa nay, lo bữa mai nên khi được cấp đất, cấp nhà, gia đình chị nuôi bò, mở cửa hàng tạp hóa, mỗi ngày kiếm được vài trăm ngàn đồng và trở thành hộ thoát nghèo nhanh nhất khu tái định cư. Khu tái định cư còn có hộ bà Đỗ Thị Lan, Thị Phia, Điểu Lý không còn lo từng bữa, chạy vạy vay mượn mỗi khi ốm đau, mùa màng thất bát.
Một góc điểm dân cư liền kề xã Thanh Hòa, huyện Bù Đốp
Rời Khu tái định Đắk Á, chúng tôi đến Khu tái định cư Tiểu khu 119 (thôn Hai Căn, xã Phú Nghĩa, huyện Bù Gia Mập, hay còn gọi là Khu dân cư Hai Căn) do Đoàn 778 xây dựng rộng 36,5ha, hiện bố trí cho 146 hộ dân sinh sống, chủ yếu là người Việt từ Campuchia về và đồng bào DTTS. Từ một vùng đất hoang vu được nhiều người ví von là nơi “khỉ ho cò gáy”, “điện, đường, trường, trạm” là “zero”. Tuy nhiên, sau hơn 6 năm được “tiếp sức” từ nhiều phía, nay khu dân cư Hai Căn đã vươn lên phát triển mạnh mẽ, đời sống đồng bào DTTS ổn định, ấm no. Nhà nào cũng khá đầy đủ dụng cụ, đồ đạc phục vụ cho cuộc sống tiện nghi. Năm 2002, vợ chồng ông Nguyễn Văn Kênh (72 tuổi) từ Biển Hồ (Vương quốc Campuchia) trở về lòng hồ Cần Đơn thuộc xã Phước Minh (huyện Bù Gia Mập) làm nhà bè nổi để nuôi cá nhưng thu nhập chỉ đủ đắp đổi qua ngày, mỗi khi mưa dông, gió lớn, gia đình ông Kênh thót tim vì bè cá vỡ. Năm 2017, gia đình ông Kênh được cấp 1 căn nhà cấp 40m2 tại Khu dân cư Hai Căn và mở thêm quán tạp hóa bán, nhận điều về bóc vỏ lụa cho thu nhập cả chục triệu đồng mỗi tháng, trẻ con được đến trường, không còn nỗi lo thất học.
Chị Điểu Thị Đúp, Khu tái định cư Tiểu khu 119 hay còn gọi là Khu dân cư Hai Căn, thôn Hai Căn, xã Phú Nghĩa, huyện Bù Gia Mập chăm sóc bò giống được nhà nước trao tặng
Gia đình chị Thị Đúp trước đây cũng thuộc diện hộ nghèo “không chốn nương thân”. Chị Đúp kể: “Trước đây, ông xã tôi bị bệnh nặng. Nhà có gì đáng giá cũng phải bán hết để chữa bệnh, nhưng tốn bao nhiêu tiền rồi ổng cũng chết. Cách nay 6 năm, các cán bộ đưa 3 mẹ con về đây cấp nhà, cấp đất rồi hỗ trợ nhiều thứ nữa, có cả bò. Giờ tôi vừa nuôi bò vừa đi làm thuê nuôi 2 con ăn học. Tôi nói các con phải siêng học để sau này có việc làm, có tiền xài”. Một trong những hộ khá giả nhất ở khu Hai Căn phải kể đến gia đình ông Điểu Tứ. Nhờ siêng năng, chí thú làm ăn, nay gia đình ông đã xây dựng được cơ ngơi bề thế. Sau khi chia tài sản cho 4 người con ra ở riêng, ông còn 6 ha vườn, trong đó 5 ha cao su và 1 ha điều. Ngoài ra, ông còn có 0,5ha đất trồng hoa màu vừa phục vụ gia đình vừa để bán và tặng những người khó khăn trong thôn. Thu nhập của gia đình ông Điểu Tứ mỗi năm hàng trăm triệu đồng. “Có tiền, tôi không xài phung phí mà dành dụm để mua đất, mua vườn mới có được như hôm nay” - ông Điểu Tứ nói. Ông còn đi đầu trong việc liên hệ với Đoàn Kinh tế - Quốc phòng 778 để đào tạo nghề cạo mủ cao su cho lao động trong thôn, sau đó giới thiệu vào đơn vị này và các công ty, hộ cá thể trong vùng cạo mủ.
Dân vận khéo
Bình Phước hiện có khoảng 199.000 người đồng bào DTTS, chiếm gần 20% dân số của tỉnh, trong đó có 364 người có uy tín, 94 già làng. Thành phần người có uy tín, già làng ở Bình Phước rất đa dạng, có cả cán bộ hưu trí, cán bộ thôn, ấp, chức sắc, chức việc các tôn giáo, người sản xuất, kinh doanh giỏi. Nhiều năm trở lại đây, người có uy tín ở Bình Phước đã trở thành cầu nối góp phần trong công tác tuyên truyền, vận động đồng bào DTTS thực hiện tốt các chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước. Ông Khằm Thanh Sơn (người dân tộc Nùng, thôn 10, xã Đắk Ơ, huyện Bù Gia Mập) sau 4 năm là người uy tín trong cộng đồng, ông đã tuyên truyền, vận động bà con không cầm cố đất, không bán đất. Gia đình anh Điểu Xen (cùng nơi cư trú) đông con, ít đất sản xuất, cây trồng kém năng suất nên kinh tế eo hẹp. Anh Xen có ý định bán nương rẫy thì ông Sơn khuyên “đất của đồng bào là tài sản vô giá”, nếu cầm cố cho người khác, lãi mẹ đẻ lãi con, thì có ngày mất cả nhà cửa, anh sực tỉnh, chú tâm làm ăn, giữ được đất sản xuất.
Trao bò giống cho bà con đồng bào S’tiêng, huyện Bù Gia Mập, để phát triển kinh tế, ổn định cuộc sống
Trao đổi với Đại tá Nguyễn Duy Dương, Chính ủy Đoàn 778, anh cho biết, đơn vị có nhiệm vụ huấn luyện sẵn sàng chiến đấu và đầu tư các dự án cơ bản bàn giao cho địa phương. Do coi vấn đề dân vận là cốt lõi nên hằng năm, Đoàn 778 phối hợp với các bệnh viện khám chữa bệnh, cấp phát thuốc miễn phí cho hàng ngàn lượt người, mở 2- 3 lớp dạy cạo mủ cao su cho các hộ đồng bào DTTS và nhờ cạo mủ thuê cho đơn vị mà hơn 100 hộ có công ăn việc làm, thu nhập 7,5 triệu đồng/tháng nên cuộc sống bà con ngày càng đủ đầy. Đoàn 778 nhận đỡ đầu 62 con em đồng bào DTTS, hỗ trợ 300 đồng/tháng (gồm gạo và nhu yếu phẩm) và đầu năm học, đơn vị trao tặng vài ngàn cuốn tập, quần áo để các em đến trường. Đoàn 778 cũng thường gặp chức sắc, chức việc và hơn 30 già làng, trưởng thôn nắm bắt tâm tư và nguyện vọng, giúp xây dựng nhà văn hóa cộng đồng, công trình tôn giáo và đón tết cổ truyền với bà con đồng bào DTTS để tình quân dân thêm bền chặt, tạo nên “thành luỹ lòng dân”, góp phần bảo vệ vững chắc biên cương Tổ quốc.
| Mới đây, tại buổi gặp mặt già làng, người có uy tín tiêu biểu đồng bào DTTS năm 2023, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Phước Trần Tuyết Minh đánh giá cao vai trò của già làng, người có uy tín vùng đồng bào DTTS trong tuyên truyền, vận động bà con thực hiện tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Phó Chủ tịch UBND tỉnh mong muốn các già làng, người có uy tín tiếp tục làm tốt vai trò cầu nối giữa cấp ủy Đảng, chính quyền với nhân dân. Bình Phước sẽ nỗ lực thực hiện hiệu quả các chương trình đầu tư trong vùng đồng bào DTTS thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn 1 từ năm 2021-2025 do Thủ tướng Chính phủ đề ra. |
Theo UBND tỉnh Bình Phước, đến nay các điểm dân cư, khu tái định cư tại 3 huyện biên giới Lộc Ninh, Bù Đốp, Bù Gia Mập đã đón hàng ngàn hộ dân đến sinh sống. Hiện hầu hết các hộ dân đã ổn định cuộc sống và xem nơi đây như quê hương thứ hai với bao niềm vui và hy vọng. Cuộc sống của người dân nơi biên giới ổn định, khởi sắc, không chỉ tạo nền tảng vững chắc phát triển kinh tế mà cùng với lực lượng địa phương giữ bình yên, bảo vệ vành đai, chủ quyền biên giới thiêng liêng của Tổ quốc./.
