Tiền thân là Chi đội 1, thuộc đơn vị vũ trang Nam Bộ, được thành lập ngay sau khi Cách mạng Tháng Tám thành công (25/12/1945), Lực lượng vũ trang (LLVT) tỉnh Bình Phước vừa chiến đấu, vừa xây dựng, củng cố và phát triển lực lượng, không ngừng trưởng thành lớn mạnh về mọi mặt; luôn nêu cao khí phách quật cường của dân tộc, truyền thống anh hùng của Quân đội, tinh thần cách mạng của vùng đất Nam bộ Thành đồng Tổ quốc cùng các tầng lớp nhân dân vượt qua muôn vàn khó khăn, thách thức, hoàn thành trọng trách lịch sử của mình, xứng đáng với truyền thống “Trung dũng – Kiên cường; Chủ động – Sáng tạo; Đoàn kết – Quyết thắng”.
Ngày 01/01/1997, thực hiện Nghị quyết của kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa IX về việc phân chia lại ranh giới hành chính tỉnh Sông Bé, LLVT tỉnh Bình Phước chính thức đi vào hoạt động. Cơ cấu Bộ Chỉ huy Quân sự (CHQS) tỉnh lúc này gồm: Đại tá Lê Tính – Chỉ huy trưởng, Thượng tá Nguyễn Viết Nghĩa – Phó Chỉ huy trưởng Chính trị (tương đương Chính ủy ngày nay), Thượng tá Võ Văn Cổ - Phó Chỉ huy trưởng Tham mưu trưởng, Thượng tá Lưu Phước Lộc – Phó Chỉ huy trưởng Quân sự. Các cơ quan gồm: Phòng Tham mưu, Phòng Chính trị, Phòng Hậu cần, Phòng Kỹ thuật; Trung đoàn 736 và Tiểu đoàn 208 là 2 đơn vị trực thuộc; cơ cấu, kiện toàn lại Ban CHQS các huyện: Đồng Phú, Bù Đăng, Phước Long, Bình Long, Lộc Ninh.
Tháng 9/1997, Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân sự tỉnh lần thứ VII (1997-2000) được tổ chức. Đồng chí Bùi Thanh Phong – Bí thư Tỉnh ủy giữ chức Bí thư Đảng ủy Quân sự (ĐUQS) tỉnh, Đại tá Lê Tính – Chỉ huy trưởng và Thượng tá Nguyễn Viết Nghĩa – Phó Chỉ huy trưởng Chính trị được bầu làm Phó Bí thư ĐUQS tỉnh. Năm 1998, Bộ CHQS tỉnh sáp nhập Phòng Hậu cần và Phòng Kỹ thuật thành Phòng Hậu cần – Kỹ thuật theo chủ trương của Quân khu 7. Tổ chức biên chế của LLVT tỉnh lúc này đã đạt 94,65% trong lực lượng thường trực, 75,47% trong lực lượng dự bị động viên (DBĐV), lực lượng dân quân tự vệ (DQTV) đạt 3,28% tổng dân số toàn tỉnh.
Trong hai ngày 19 và 20/10/2000, tại thị xã Đồng Xoài, Đại hội Đảng bộ Quân sự tỉnh được tiến hành trọng thể. Đồng chí Nguyễn Hữu Luật – Bí thư Tỉnh ủy giữ chức Bí thư ĐUQS tỉnh, Đại tá Nguyễn Văn Trăm – Chỉ huy trưởng và Đại tá Võ Quyết Chiến – Phó Chỉ huy trưởng Chính trị được bầu làm Phó Bí thư ĐUQS tỉnh. Trong giai đoạn này, lực lượng thường trực toàn tỉnh đạt 93% quân số theo biên chế, trong đó ưu tiên lực lượng sẵn sàng chiến đấu đạt 95%; lực lượng DBĐV đạt 88,56% (có 4,62% là đảng viên); lực lượng DQTV đạt 3% dân số, có 8085% các công ty cao su, lâm trường, cơ quan tổ chức đã xây dựng được lực lượng DQTV đạt từ 16-18% trong tổng số cán bộ, công nhân viên. Tháng 9/2003, thực hiện quyết định của Quân khu 7, Bộ CHQS tỉnh tách Phòng Hậu cần – Kỹ thuật thành Phòng Hậu cần và Phòng Kỹ thuật.
Phát huy những thành tựu đã đạt được trong những năm đầu hoạt động, ngày 11/10/2005, Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân sự tỉnh lần thứ IX (2005-2010) được tiến hành. Đồng chí Nguyễn Hữu Luật – Bí thư Tỉnh ủy tiếp tục giữ chức Bí thư ĐUQS tỉnh, Đại tá Nguyễn Văn Trăm – Chỉ huy trưởng và Đại tá Võ Quyết Chiến – Phó Chỉ huy trưởng Chính trị tiếp tục được tín nhiệm bầu làm Phó Bí thư ĐUQS tỉnh. Năm 2006, thực hiện Nghị quyết số 51 của Bộ Chính trị về thực hiện chế độ một người chỉ huy gắn với chế độ chính ủy, chính trị viên trong Quân đội, Đại tá Võ Quyết Chiến giữ chức Chính ủy Bộ CHQS tỉnh. Dấu ấn trong nhiệm kỳ này là công tác phát triển đảng viên với 245 đảng viên mới được kết nạp, đạt 153% chỉ tiêu. Đồng thời, Đảng ủy – Bộ CHQS tỉnh đã kịp thời điều chỉnh quân số, biên chế cho 2 huyện mới được chia tách (Hớn Quản, Bù Gia Mập) và 2 thị xã mới được thành lập (Bình Long, Phước Long), sáp nhập Tiểu đoàn 208 vào Trung đoàn 736; giữ vững quân số trung bình toàn tỉnh luôn đạt trên 90%, các đơn vị làm nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu đạt 98% trở lên. Đến năm 2010, tỉnh đã sắp xếp quân nhân dự bị vào các đơn vị DBĐV đạt 80,61% so với kế hoạch, đảng viên trong lực lượng đạt 37,59%; lực lượng DQTV được xây dựng đạt 1,71% so với dân số (riêng các xã biên giới đạt 3,5%), trong đó có 13,93% là đảng viên. Cũng trong năm này, 100% Ban CHQS cấp xã đã có chi bộ và tổ đảng quân sự (trong đó, có 94 chi bộ và 5 tổ đảng quân sự).
Ngày 28/7/2010, Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân sự tỉnh lần thứ X (2010-2015) khai mạc. Đại hội bầu Ban Chấp hành Đảng bộ gồm 15 đồng chí, Đồng chí Nguyễn Tấn Hưng – Bí thư Tỉnh ủy giữ chức Bí thư ĐUQS tỉnh, Đại tá Huỳnh Văn Nước – Chính ủy được bầu giữ chức Phó Bí thư thường trực, Đại tá Nguyễn Phi Hùng – Chỉ huy trưởng được bầu giữ chức Phó Bí thư ĐUQS tỉnh. Giai đoạn này, Bộ CHQS tỉnh đã xây dựng lực lượng thường trực đạt 92,56%; lực lượng DBĐV đạt 105%, tỷ lệ đảng viên trong đạt 7,91%; lực lượng DQTV đạt 1,4% so với dân số, tỷ lệ đảng viên trong lực lượng DQTV đạt 21,79%, riêng trong DQ đạt 17,15%. Ngày 15/5/2015, Ban CHQS huyện Phú Riềng chính thức đi vào hoạt động và giữ vững tổ chức Ban CHQS 11 địa phương cấp huyện cho đến nay.
Trong hai ngày 30 và 31/7/2015, đã diễn ra Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân sự tỉnh lần thứ XI, nhiệm kỳ 2015 - 2020, đồng chí Nguyễn Văn Lợi – Bí thư Tỉnh ủy giữ chức Bí thư ĐUQS tỉnh, Đại tá Vũ Tiến Điền – Chính ủy được bầu giữ chức Phó Bí thư thường trực, Đại tá Nguyễn Quốc Bình – Chỉ huy trưởng được bầu giữ chức Phó Bí thư ĐUQS tỉnh. Đây là giai đoạn Đảng ủy – Bộ CHQS tỉnh xác định hướng mạnh về cơ sở. Theo đó, đã sắp xếp quân số các đơn vị DBĐV đạt 99,05%, tỷ lệ đảng viên đạt 10,57%; xây dựng lực lượng DQTV đạt 1,5% so với dân số, tỷ lệ đảng viên đạt 24,22% (riêng trong dân quân đạt 20,32%); xây dựng được 12 tiểu đội tự vệ trong doanh nghiệp có yếu tố nước ngoài. Xây dựng được 100% Ban CHQS cấp xã có chi bộ quân sự, 106/111 chi bộ có chi ủy, đạt 95,49%; cán bộ Ban CHQS cấp xã có trình độ cao đẳng, đại học ngành quân sự cơ sở đạt 63,5%.
Bộ CHQS tỉnh biểu dương khen thưởng cho các tập thể và cá nhân đạt thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua quyết thắng năm 2023
Phát huy kết quả đã đạt được, ngày 2 và 03/6/2020, Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân sự tỉnh lần thứ XII, nhiệm kỳ 2020 – 2025 đã được tổ chức. Đồng chí Nguyễn Văn Lợi – Bí thư Tỉnh ủy tiếp tục giữ chức Bí thư ĐUQS tỉnh, Đại tá Vũ Tiến Điền – Chính ủy tiếp tục được Đại hội tín nhiệm bầu giữ chức Phó Bí thư thường trực và Đại tá Nguyễn Quốc Bình – Chỉ huy trưởng tiếp tục được bầu giữ chức Phó Bí thư ĐUQS tỉnh. Tháng 7/2021, đồng chí Nguyễn Văn Lợi chuyển công tác, đồng chí Nguyễn Mạnh Cường – Bí thư Tỉnh ủy giữ chức Bí thư ĐUQS tỉnh. Tháng 7/2022, đồng chí Vũ Tiến Điền chuyển công tác, Đại tá Phạm Như Quân giữ chức Chính ủy Bộ CHQS tỉnh. Tháng 10/2023, Đại tá Nguyễn Quốc Bình nghỉ chờ hưu, Đại tá Võ Thành Danh giữ chức Chỉ huy trưởng Bộ CHQS tỉnh. Tháng 12/2023, Phòng Hậu cần và Phòng kỹ thuật sáp nhập thành Phòng Hậu cần – Kỹ thuật. Ngày 03/12/2024, Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Quyết định 1582-QĐ/TU chỉ định đồng chí Tôn Ngọc Hạnh - Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy tham gia Ban Chấp hành, Ban Thường vụ và giữ chức Bí thư Đảng ủy Quân sự tỉnh, nhiệm kỳ 2020 - 2025
Dù có nhiều thay đổi nhân sự cán bộ chủ chốt và tổ chức biên chế, nhưng LLVT tỉnh vẫn thể hiện rõ vai trò nòng cốt trong tham mưu xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân vững mạnh và xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc. Đến nay, lực lượng thường trực đã được xây dựng đạt 92,63%; sắp xếp đủ 100% đầu mối đơn vị DBĐV, quân số đạt 99,92% (đảng viên đạt 12,37%); xây dựng lực lượng DQTV đạt 1,81% dân số (đảng viên đạt 26,8%); 100% Ban CHQS cấp xã có trụ sở làm việc riêng, 100% chi bộ quân sự cấp xã có chi ủy.
Từ những khó khăn trong những ngày đầu tiên tái lập tỉnh, với hơn 50% cán bộ, chiến sĩ được điều chuyển về từ tỉnh Sông Bé, nơi ăn, chốn ở còn rất sơ sai, một số cán bộ, chiến sĩ chưa thật sự an tâm công tác. Tuy nhiên, với sự nỗ lực, tích cực làm tham mưu, được sự quan tâm của cấp trên, sự phối hợp triển khai thực hiện hiệu quả giữa ngành trong thời gian qua, LLVT tỉnh đã góp phần xây dựng nên những yếu tố nổi bật trong công tác quân sự, quốc phòng địa phương đó là: (1) Sự đồng thuận, vào cuộc của cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến cấp xã trong nhiệm vụ quốc phòng; (2) Tỉnh đã dành nguồn lực với tỉ lệ rất cao để đầu tư xây dựng các tiềm lực trong khu vực phòng thủ; (3) Triển khai hiệu quả việc điều chỉnh thế bố trí dân cư hợp lý, an dân, giữ dân, xây dựng và phát huy mạnh mẽ “thế trận lòng dân” – nhất là trên tuyến biên giới; (4) Là một trong những địa bàn có sự ổn định vững chắc trên tuyến biên giới; trong nội địa không có điểm nóng về an ninh chính trị; (5) Giữ tốt mối quan hệ hữu nghị truyền thống với các đơn vị Quân đội Hoàng gia Campuchia giáp biên, đóng góp quan trọng cho công tác đối ngoại của tỉnh nói chung.
Với niềm phấn khởi, tự hào, tin tưởng vào thành tựu đổi mới phát triển của đất nước; với bề dày gần 80 năm xây dựng, chiến đấu, trưởng thành, LLVT tỉnh Bình Phước luôn tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc, với nhân dân, sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì độc lập tự do cho Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân. Giữ vững phát huy truyền thống vẻ vang, LLVT tỉnh quyết tâm tập trung xây dựng, nâng cao chất lượng tổng hợp, chăm lo xây dựng tổ chức Đảng trong sạch vững mạnh, cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện. Làm nòng cốt xây dựng nền quốc phòng toàn dân, xây dựng khu vực phòng thủ, giữ vững ổn định trên tuyến biên giới, giữ vững an ninh chính trị trật tự an toàn xã hội, tạo điều kiện phát triển kinh tế- xã hội góp phần xây dựng quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao./.
