Thông tin về bảo hiểm y tế năm 2023 và những quy định và chính sách người cần nắm được để đảm bảo lợi ích khi đi khám chữa bệnh. Lưu ý các trường hợp người dân không được hưởng BHYT mặc dù đi khám chữa bệnh đúng tuyến.
1. Bảo hiểm y tế là gì?
Bảo hiểm y tế (BHYT) là hình thức bảo hiểm bắt buộc được áp dụng đối với các đối tượng theo quy định của Luật Bảo hiểm y tế để chăm sóc sức khỏe, không vì mục đích lợi nhuận do Nhà nước tổ chức thực hiện. Tham gia BHYT vừa là trách nhiệm vừa là nghĩa vụ và quyền lợi của người dân và các cơ quan, tổ chức.
Bảo hiểm y tế được thực hiện dựa trên các nguyên tắc bảo đảm chia sẻ rủi ro giữa những người tham gia BHYT. Quỹ bảo hiểm y tế được quản lý tập trung, thống nhất, công khai, minh bạch, bảo đảm cân đối thu, chi và được Nhà nước bảo hộ. Bên cạnh đó các nguyên tắc về mức đóng, mức hưởng, chi phí khám chữa bệnh cũng được quy định chặt chẽ.
- Mức đóng BHYT được xác định theo tỷ lệ phần trăm của tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc theo quy định của Luật bảo hiểm xã hội, tiền lương hưu, tiền trợ cấp hoặc mức lương cơ sở.
- Mức hưởng BHYT căn cứ theo mức độ bệnh tật, nhóm đối tượng trong phạm vi quyền lợi và thời gian tham gia bảo hiểm y tế.
- Chi phí khám bệnh, chữa bệnh (KCB) BHYT do quỹ bảo hiểm y tế và người tham gia BHYT cùng chi trả.
Theo quy định người tham gia BHYT sẽ được chia ra thành nhiều nhóm đối tượng gồm:
- Nhóm do người lao động và người sử dụng lao động đóng
- Nhóm do cơ quan bảo hiểm xã hội đóng
- Nhóm do ngân sách nhà nước đóng
- Nhóm được ngân sách nhà nước hỗ trợ mức đóng
- Nhóm tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình
- Nhóm do người sử dụng lao động đóng.
Tùy vào từng nhóm đối tượng khác nhau sẽ có mức đóng và mức hưởng BHYT khác nhau. Đối với các đối tượng thuộc nhóm do cơ quan BHXH đóng, nhóm do ngân sách nhà nước đóng và nhóm do người sử dụng lao động đóng được cấp thẻ BHYT miễn phí theo quy định.
Quy định về việc học sinh không được mua BHYT theo hộ gia đình
2. Quy định về mức đóng bảo hiểm y tế năm 2023
Mức đóng bảo hiểm y tế đối với mỗi đối tượng khác nhau là khác nhau. Cụ thể năm 2023 mức đóng của các đối tượng được thực hiện theo quy định tại Điều 7, Nghị định 146/2018/NĐ-CP và theo Luật Bảo hiểm y tế.
(1) Đối với người lao động và người sử dụng lao động
Đối với người lao động và doanh nghiệp mức đóng BHYT căn cứ trên tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội (BHXH). Cụ thể tỷ lệ mức đóng BHYT của người lao động và người sử dụng lao động như sau:
| Đối tượng |
Tỷ lệ đóng BHYT tính trên mức lương tháng đóng BHXH |
| Người lao động |
1,5% |
| Người sử dụng lao động |
3% |
Tổng cộng người lao động và người sử dụng lao động sẽ đóng 4,5% tiền lương tháng đóng BHXH của người lao động và Quỹ Bảo hiểm y tế. Trong đó, người lao động đóng 1/ 3 và người sử dụng lao động đóng 2/3.
(2) Mức đóng Bảo hiểm y tế đối với các đối tượng học sinh, sinh viên
Đối tượng học sinh sinh viên thuộc nhóm đối tượng đóng BHYT do ngân sách Nhà nước hỗ trợ mức đóng. Căn cứ theo Điểm quy định mức đóng BHYT đối với đối tượng học sinh sinh viên như sau:
Mức đóng hàng tháng bằng 4,5% mức lương cơ sở (Căn cứ theo quy định của Luật Bảo hiểm y tế nhóm đối tượng tham gia BHYT) và được Ngân sách nhà nước hỗ trợ mức đóng sẽ được hỗ trợ từ 30%-100% (tùy vào đối tượng ưu tiên).
Mức lương cơ sở năm 2023 là 1.490.000 đồng (từ 01/2023 đến 6/2023), từ ngày 01/7/2023 mức lương cơ sở là 1.800.000 đồng. Vậy mức đóng BHYT cho năm học 2023-2024 chưa được hỗ trợ như sau:
Từ 01/7/2023, mức đóng bảo hiểm y tế của học sinh, sinh viên thay đổi như sau:
| Mức đóng BHYT học sinh, sinh viên trước đó |
Mức đóng BHYT học sinh, sinh viên từ 01/7/2023 |
| 70% x 4,5% x 1,49 triệu đồng/tháng x 12 tháng = 563.220 đồng/năm |
70% x 4,5% x 1,8 triệu đồng/tháng x 12 tháng = 680.400 đồng/năm |
Đối với hộ nghèo, cận nghèo
Thành viên thuộc hộ cận nghèo, hộ nghèo đa chiều tham gia BHYT phải đóng BHYT theo mức sau:
| Mức đóng BHYT |
= |
30% |
x |
4,5% |
x |
Mức lương cơ sở |
x |
Thời gian đóng |
Căn cứ: Khoản 10 Điều 18 Quyết định 595/QĐ-BHXH năm 2017, sửa bởi Quyết định 505/QĐ-BHXH năm 2019.
Từ 01/7/2023, mức đóng bảo hiểm y tế của hộ nghèo, cận nghèo thay đổi như sau:
| Mức đóng BHYT hộ nghèo, cận nghèo trước đó |
Mức đóng BHYT hộ nghèo, cận nghèo từ 01/7/2023 |
| 30% x 4,5% x 1,49 triệu đồng/tháng x 12 tháng = 241.380 đồng/năm |
30% x 4,5% x 1,8 triệu đồng/tháng x 12 tháng = 291.600 đồng/năm |
Theo quy định Ngân sách nhà nước hỗ trợ tối thiểu là 30% mức đóng, do đó mỗi học sinh, sinh viên chỉ đóng tối đa là 70% tương ứng với mức đóng thực tế là 56.700 đồng/tháng và 680.400 đồng/năm.
(3) Mức đóng của người dân tham gia BHYT theo hộ gia đình
Người tham gia BHYT hộ gia đình
Theo điểm e khoản 1 Điều 7 Nghị định 146/2018/NĐ-CP, mức đóng BHYT hộ gia đình được xác định như sau:
| Thành viên hộ gia đình |
Số tiền đóng/tháng |
| Người thứ nhất |
4,5% mức lương cơ sở |
| Người thứ hai |
70% mức đóng của người thứ nhất |
| Người thứ ba |
60% mức đóng của người thứ nhất |
| Người thứ tư |
50% mức đóng của người thứ nhất |
| Người thứ năm trở đi |
40% mức đóng của người thứ nhất |
Từ 01/7/2023, mức đóng bảo hiểm y tế hộ gia đình thay đổi như sau:
| Thành viên hộ gia đình |
Tiền đóng BHYT hộ gia đình đến 30/6/2023 |
Tiền đóng BHYT hộ gia đình từ 01/7/2023 |
| Người thứ nhất |
804.600 đồng/năm |
972.000 đồng/năm |
| Người thứ hai |
563.220 đồng/năm |
680.400 đồng/năm |
| Người thứ ba |
482.760 đồng/năm |
583.200 đồng/năm |
| Người thứ tư |
402.300 đồng/năm |
486.000 đồng/năm |
| Người thứ năm trở đi |
321.840 đồng/năm |
388.800 đồng/năm |
Lưu ý: Đối với các đối tượng tham gia BHYT thuộc nhóm này đồng thời thuộc nhiều đối tượng tham gia BHYT khác nhau thì đóng BHYT theo thứ tự như sau: Do người lao động và người sử dụng lao động đóng; do cơ quan BHXH đóng; do ngân sách nhà nước đóng; do người sử dụng lao động đóng.
