Dự kiến giảm năm đóng BHXH tối thiểu xuống 15 năm để hưởng lương hưu

Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) sửa đổi sẽ tính toán rút ngắn thời gian đóng từ 20 năm hiện nay xuống 15 năm, tiến tới 10 năm, đồng thời thiết kế lại mức hưởng, tỷ lệ hưởng.

Trước thực tế hiện trạng phản ánh của người dân về việc thời gian đóng BHXH hiện nay dài và khó chờ đợi được để lĩnh lương hữu nên rút BHXH một lần, ông Trần Hải Nam, Phó Vụ trưởng Vụ BHXH (Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội cho biết, việc sửa luật, rút ngắn thời gian đóng BHXH nhằm tăng độ bao phủ chính sách an sinh, phù hợp với xu hướng chung của thế giới. Nhật Bản, Hàn Quốc cũng làm tương tự.

Đáng chú ý là chính sách mở rộng diện bao phủ đối tượng thụ hưởng BHXH (lương hưu, BHXH hằng tháng và trợ cấp hưu trí xã hội). Trong đó, dự luật sẽ sửa đổi điều kiện hưởng chế độ hưu trí theo hướng giảm dần số năm đóng BHXH tối thiểu để được hưởng chế độ hưu trí từ 20 năm xuống 15 năm, tiến tới còn 10 năm. Mục đích tạo điều kiện cho người lao động tham gia BHXH muộn, có thời gian tham gia BHXH ngắn được tiếp cận và thụ hưởng quyền lợi BHXH.

Bên cạnh đó, cơ quan soạn thảo sẽ đưa vào Luật BHXH các chính sách để khuyến khích, tạo điều kiện cho người lao động tham gia đóng góp để hưởng lương hưu thay vì nhận BHXH một lần, bên cạnh việc cho phép người lao động được tiếp tục hưởng BHXH một lần nếu có nhu cầu.

“Còn về việc gia tăng số người rút BHXH 1 lần trong thời gian qua, một phần do dồn hồ sơ từ các tháng giãn cách xã hội do dịch COVID-19 nên đến thời điểm đầu năm 20222 mới đến cơ quan BHXH để làm thủ tục rút. Tuy nhiên, từ khoảng tháng 4 trở lại đây, khi việc làm ổn định trở lại thì tình trạng rút BHXH một lần đã giảm hẳn. Từ nhiên, ghi nhận từ thực tế, cơ quan soạn thảo về Luật BHXH sửa đổi tiếp thu ý kiến từ người lao động để đề xuất việc giảm thời gian đóng từ 20 năm xuống 15 năm để nhiều người có cơ hội nhận được lưu hưu hơn”, ông Trần Hải Nam chia sẻ.

Dự án Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi dự kiến trình Quốc hội cho ý kiến lần đầu tại kỳ họp thứ 6, tháng 10-2023; thông qua vào kỳ họp thứ 7, tháng 5-2024 và có hiệu lực từ 1-1-2025.

Sau sáu năm thực thi, Luật Bảo hiểm xã hội 2014 đã bộc lộ nhiều bất cập. Thời gian đóng quá dài, tối thiểu 20 năm mới được hưởng lương hưu tỷ lệ 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội, nhiều lao động khó khăn trong cuộc sống không chờ được đến thời gian lấy lượng hưu nên chọn rút BHXH một lần. Người đóng BHXH tự nguyện chỉ được hưởng chế độ hưu trí, tử tuất, không có ốm đau, thai sản.

Hiện Việt Nam còn hơn 9 triệu người sau tuổi nghỉ hưu chưa được hưởng tầng an sinh nào. Đây được coi là lỗ hổng an sinh xã hội và đa phần những người này đang sống phụ thuộc vào con cháu.